Cây táo gai ký đá tại vườn nhà ông Minh. Ảnh: NVCC.
Ông Minh chủ vựa cây cảnh ở Sa Pa (Lào Cai) cho biết, năm nay ông cung ứng ra thị trường khoảng 300 chậu táo gai ký đá.
Đây cũng là sản phẩm duy nhất ông có để bán vào dịp Tết năm nay. Các cây này được ông Minh nhập từ Lào về trồng 4-5 năm nay. Giá mỗi cây dao động 10 - 15 triệu đồng.
"Loại này ra trái bền, đẹp và có thể chưng Tết được 4-5 tháng. Thân ký đá có đường kính khoảng 12 cm, cao khoảng 50 cm tính từ mặt chậu", ông Minh nói và cho biết, vì độc đáo, lạ mắt nên lượng khách đặt mua đã chiếm 50% và có thể sẽ hết hàng sớm.
Theo ông Minh, để trồng và tạo hình loại này phải trải qua nhiều khâu phức tạp.
Đầu tiên là khâu khai thác, khi những cây này còn sống ở thiên nhiên chúng bám vào các khe núi, hòn đá cạnh suối và chỉ ăn những chất mùn từ lá cây rụng trong khe núi.
Để khai thác, người thợ phải đi lấy vào thời điểm tháng 3-4 trong năm, vì lúc ấy cây tích lũy nhiều dinh dưỡng và dễ sống.
Khâu tiếp theo là "ký" (cấy) chúng vào đá.
Tùy thế và dáng mỗi cây, nghệ nhân tạo hình cho cây ký vào một cục đá thích hợp, lấy mùn từ những lá cây rụng nơi chúng lớn đổ lên hòn đá nơi rễ đã được quấn vào đá khoảng một phần ba.
Sau 5 năm, khi rễ cây đã quấn vào đá và ăn xuống đáy hòn đá thì bắt đầu bứng ra và trồng vào chậu để cung ứng ra thị trường.
Cây táo gai hay còn gọi là cây sơn trà, tên khoa học là Crataegus, có nguồn gốc từ khu vực ôn đới nên thích hợp với khí hậu mát mẻ, có độ ẩm tốt.
Do đó, khi chúng được ký vào đá thì môi trường sống sẽ tốt hơn, khỏe hơn và sống bền hơn dù di chuyển ra nơi có nhiệt độ cao.
Đặc điểm cây táo gai là các quả nhỏ dạng quả táo và cành nhiều gai.
Các gai mọc ở cành, thông thường dài 1–3 cm.
Lá sắp xếp theo kiểu vòng xoắn trên các cành dài, và mọc thành cụm trên các cành non. Lá có thùy hay mép răng cưa và hơi khác nhau một chút về hình dạng ở các loài.
