Phiên họp sáng 17/8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Nên chăng, tính cả phương án Quốc hội làm hết việc chứ không phải hết giờ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gợi ý khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi), sáng 17/8.
Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, Dự thảo Nội quy (sửa đổi) quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục cho việc tiến hành kỳ họp Quốc hội; quy định cụ thể thẩm quyền của chủ thể khi tiến hành một số thủ tục tại kỳ họp Quốc hội.
Theo đó, dự thảo gồm 24 vấn đề mới. Một số điểm mới đáng chú ý như bỏ quy bắt buộc gửi tài liệu giấy đến đại biểu Quốc hội mà thay bằng bản điện tử, bổ sung quy định công khai danh sách các cơ quan, cá nhân gửi chậm tài liệu...
Dự thảo cũng chính thức hoá một số nội dung đã được áp dụng như trong quá trình thảo luận, như đại biểu Quốc hội có quyền tranh luận với đại biểu Quốc hội đã phát biểu để làm rõ hơn các vấn đề thảo luận. Mỗi lần chất vấn, đại biểu Quốc hội nêu chất vấn không quá 1 phút. Người bị chất vấn trả lời chất vấn không quá 3 phút/1 câu hỏi. Đại biểu Quốc hội được quyền tranh luận với người bị chất vấn để làm rõ hơn vấn đề đại biểu Quốc hội đã chất vấn. Thời gian tranh luận không quá 2 phút...
Ông Cường cũng nêu một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau. Về thời gian phát biểu của đại biểu tại phiên họp toàn thể, có ý kiến đề nghị sửa đổi quy định thời gian phát biểu là 5 phút, vì đây vấn đề đổi mới đã được áp dụng tại nhiều kỳ họp trong các nhiệm kỳ Quốc hội gần đây, đã giúp cho mỗi phiên họp có nhiều đại biểu Quốc hội được phát biểu hơn.
Tuy nhiên, do có nhiều ý kiến đề nghị giữ quy định thời gian phát biểu là 7 phút như Nội quy hiện hành để đại biểu Quốc hội có thể trình bày thấu đáo quan điểm của mình nên dự thảo Nội quy tiếp tục thể hiện theo hướng này, ông Cường cho biết.
Về vai trò của người chủ toạ, điều hành, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định chủ tọa, người điều hành phiên họp có quyền linh hoạt kéo dài hoặc rút ngắn thời gian phát biểu hoặc giải trình; được quyền yêu cầu đại biểu Quốc hội dừng tranh luận hoặc phát biểu nếu đại biểu Quốc hội phát biểu, tranh luận quá thời gian hoặc không phát biểu, tranh luận đúng nội dung. Dự thảo Nội quy đang được thể hiện theo hướng này.
Nhưng cũng có ý kiến khác đề nghị chủ tọa, người điều hành phiên họp chỉ có quyền điều hành theo đúng thứ tự đăng ký phát biểu, tranh luận. Trường hợp cần rút ngắn hoặc kéo dài thời gian phát biểu hoặc giải trình thì Chủ tọa cần đề nghị Quốc hội cho phép mới được thực hiện để bảo đảm quá trình thảo luận, xem xét, quyết định tại kỳ họp được thực hiện theo nguyên tắc bình đẳng, dân chủ, các bên được bày tỏ chính kiến và được lắng nghe.
Thẩm tra sơ bộ, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị Ban soạn thảo tổng kết thực tiễn điều hành các phiên họp của Quốc hội để nghiên cứu, quy định cụ thể hơn các trường hợp cần thiết, Chủ tọa hoặc người điều hành phiên họp đề nghị Quốc hội quyết định kéo dài hoặc rút ngắn thời gian phát biểu hoặc giải trình.
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, có ý kiến đề nghị không nên quy định việc điều chỉnh thời gian phát biểu của đại biểu Quốc hội, bởi vì quyền phát biểu tại phiên họp là một quyền quan trọng của đại biểu, là phương thức thể hiện tính chất dân chủ trong hoạt động của Quốc hội.
Do đó, cần bảo đảm đủ thời gian cần thiết để đại biểu Quốc hội phát biểu tại hội trường, bảo đảm sự bình đẳng giữa các đại biểu thông qua việc áp dụng nguyên tắc phát biểu theo đúng thứ tự đăng ký. Trường hợp có nhiều đại biểu Quốc hội đăng ký phát biểu thì có thể kéo dài thời gian phiên họp để bảo đảm tất cả đại biểu đăng ký đều được phát biểu.
Liên quan đến nội dung này, Chủ tịch Quốc hội cho biết đã tham vấn ý kiến rất nhiều và thấy thời gian phát biểu 7 phút là phù hợp, không nên rút ngắn nữa.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội, cũng cần quy định để có nhiều người tham gia phát biểu nhất, nên cho phép người điều hành giảm thời gian xuống nhưng không dưới 5 phút. Việc này phải được Quốc hội đồng ý, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội gợi ý, nên chăng cần tính cả phương án Quốc hội làm hết việc chứ không phải hết giờ, thực tế thì một số phiên họp khoá trước cũng đã kéo dài rồi.
Giờ làm việc của Quốc hội buổi chiều kết thúc 17h, nhưng nếu còn người phát biểu thì có thể kéo dài đến 18 - 19h, linh hoạt để mở rộng quyền đại biểu, Chủ tịch Quốc hội phát biểu.
Về ý kiến cho rằng, không nên quy định đại biểu Quốc hội nêu chất vấn không quá 1 phút, vì 1 phút khó có thể trình bày đầy đủ lý lẽ, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, "thời gian 1 phút có đại biểu còn hỏi được 3 câu cơ mà, nếu 2 phút hỏi 6 câu, thì Bộ trưởng tối tăm mặt mũi".
Nhấn mạnh kỳ họp Quốc hội là phương thức hoạt động quan trọng nhất của Quốc hội, sửa nội quy cần đạt được hai mục tiêu là nâng cao chất lượng, nhưng rút ngắn tối đa thời gian của kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội lưu ý những quy định về quyền của đại biểu thì không được hạn chế.
Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu các cơ quan của Quốc hội hoàn thiện dự thảo xin ý kiến đại biểu chuyên trách và sau đó tiếp tục hoàn thiện để trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ tư theo quy trình một kỳ họp.
