Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN
Gần đây, các DN quan tâm không biết quy định cho phép các TCTD tín dụng được tự quyết định cho vay ngoại tệ đối với nhu cầu cho vay nhập khẩu xăng dầu và thực hiện dự án xuất khẩu đến hết 31/12/2014, liệu sẽ dừng hay được tiếp tục. Bà có thể cho biết chủ trương của NHNN?
Để chống đô la hoá nền kinh tế, NHNN chủ trương hạn chế đối với các nhu cầu vốn cho vay ngoại tệ.
Theo quy định tại Thông tư số 29 hiện hành, NHNN chỉ cho phép các TCTD cho vay ngoại tệ để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ khi khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu sản xuất - kinh doanh để trả nợ vay; cho vay để đầu tư trực tiếp ra nước ngoài đối với các dự án, công trình quan trọng quốc gia được Quốc hội, Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư và đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài.
Các nhu cầu vốn của khách hàng để thực hiện dự án, phương án sản xuất - kinh doanh hàng hóa thuộc lĩnh vực ưu tiên, khuyến khích theo chủ trương của Chính phủ, Thống đốc NHNN sẽ chấp thuận bằng văn bản trên cơ sở đề nghị của các TCTD.
Thời gian qua, trong bối cảnh tín dụng khó mở rộng và để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất - kinh doanh, Thống đốc NHNN đã cho phép các TCTD được tự quyết định đối với hai nhu cầu vốn ngoại tệ, đó là: (1) Cho vay ngắn hạn đối với DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu mà khách hàng vay không có hoặc không có đủ nguồn thu ngoại tệ để trả nợ vay; (2) Cho vay ngắn hạn để đáp ứng các nhu cầu vốn ở trong nước nhằm thực hiện phương án sản xuất - kinh doanh hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới Việt Nam mà khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu xuất khẩu để trả nợ vay.
Việc này được thực hiện đến hết năm 2014. Vừa qua, NHNN đã có đánh giá, và trên cơ sở các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2015 đã được Quốc hội phê duyệt, Thống đốc NHNN chủ trương tiếp tục cho phép các TCTD tự quyết định đối với hai nhu cầu vốn vay ngoại tệ nêu trên đến ngày 31/12/2015.
Bà có thể cho biết nhu cầu vay ngoại tệ của hai đối tượng trên chiếm tỷ trọng bao nhiêu so với tổng dư nợ cho vay ngoại tệ của hệ thống?
Theo số liệu báo cáo của các TCTD, chi nhánh NHNN, tỷ trọng dư nợ cho vay bằng ngoại tệ đối với hai nhu cầu vốn này chiếm khoảng 30% dư nợ tín dụng ngoại tệ, trong đó nhu cầu vay vốn của DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu chiếm khoảng 6%; nhu cầu vốn để chi phí trong nước thực hiện phương án sản xuất - kinh doanh hàng hóa xuất khẩu chiếm khoảng 24%.
Việc NHNN tiếp tục kéo dài việc cho vay bằng ngoại tệ đối với hai nhu cầu vốn được thực hiện đến ngày 31/12/2015, theo bà, sẽ hỗ trợ như thế nào đối với DN và TCTD?
Về phía các DN, trong bối cảnh tỷ giá ổn định, lãi suất cho vay bằng VND hiện vẫn cao so với lãi suất cho vay bằng ngoại tệ, thì việc cho vay bằng ngoại tệ sẽ giúp giảm chi phí vay vốn của DN. Về phía các TCTD, trong điều kiện tín dụng còn khó mở rộng, việc này tạo điều kiện để có thể tăng trưởng tín dụng, qua đó thực hiện các chỉ tiêu tín dụng định hướng của NHNN.
Còn đối với tác động tổng thể nền kinh tế, việc vay ngoại tệ với chi phí thấp hơn sẽ tạo điều kiện hỗ trợ xuất khẩu; thông qua việc giảm chi phí vay vốn đối với DN nhập khẩu xăng dầu sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho hoạt động sản xuất - kinh doanh của các ngành, lĩnh vực khác trong nền kinh tế. Như vậy, vừa có thể hỗ trợ cho xuất khẩu, vừa hỗ trợ cho sản xuất trong nước, từ đó góp phần vào việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,2% năm 2015 theo chỉ tiêu Quốc hội đề ra.
Tôi muốn nhấn mạnh thêm là, thị trường ngoại tệ chịu tác động của nhiều yếu tố, nhưng căn bản nhất vẫn là cung - cầu ngoại tệ. Việc tiếp tục cho phép các TCTD tự quyết định cho vay đối với hai nhu cầu vốn có tác động giảm bớt nhu cầu mua ngoại tệ tại thời điểm hiện tại. Còn điều này có tác động đến cầu ngoại tệ trong tương lai hay không phụ thuộc vào các DN vay vốn có nguồn thu ngoại tệ hay không.
Đối với nhu cầu vốn ngắn hạn cho các dự án xuất khẩu, các DN sẽ có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động xuất khẩu để trả nợ vay, nên không lo ngại về cầu mua ngoại tệ. Còn đối với nhu cầu vốn ngắn hạn của DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu, khách hàng không có nguồn thu ngoại tệ để trả nợ vay, tuy nhiên với tỷ trọng khoảng 6% như nêu trên thì tác động không lớn.
