Ông Cao Sĩ Kiêm.
Ông đánh giá thế nào về việc khống chế tỷ lệ cho vay ĐTCK mà NHNN đang thực hiện?
Để giảm lượng tiền trong lưu thông, NHNN đã thực hiện nhiều biện pháp khác nhau. Nhưng tôi cho rằng, những biện pháp thu hút tiền trong lưu thông về nhằm ổn định thị trường, kiềm chế lạm phát mà NHNN đang theo đuổi chưa phát huy hết hiệu quả. Với những công cụ có trong tay, NHNN hoàn toàn có thể hút tiền ngoài thị trường một cách hữu hiệu hơn nếu thực hiện kịp thời, uyển chuyển. Việc khống chế tỷ lệ cho vay ĐTCK cũng vậy. Quan điểm thì đúng, nhưng cách làm, thời điểm làm chưa hợp lý đã dẫn đến những xáo trộn không đáng có trên thị trường tài chính, ảnh hưởng không nhỏ tới ngân hàng, nhà đầu tư, CTCK và TTCK.
Là người từng giữ cương vị cao nhất trong ngành ngân hàng, ông có kinh nghiệm gì để xử lý việc này?
Trên thế giới, nói chung, hệ thống ngân hàng không cho vay để đầu tư vào TTCK, nếu có, người ta cũng khống chế tỷ lệ cho vay trên tổng dư nợ ở mức thấp. Bởi TTCK nào cũng vậy, sau giai đoạn tăng trưởng sẽ bước vào giai đoạn điều chỉnh. Khi thị trường điều chỉnh, trước áp lực phải trả nợ ngân hàng, hàng loạt nhà đầu tư buộc phải bán chứng khoán khiến thị trường điều chỉnh mạnh hơn, sâu hơn, thậm chí dẫn đến sự đổ vỡ. Những người trong ngành ngân hàng đã có bài học về sự đổ vỡ của hệ thống quỹ tín dụng nhân dân trước đây, nếu bây giờ TTCK điều chỉnh mạnh thì không chỉ nền kinh tế, mà đời sống kinh tế - xã hội của người dân cũng bị tác động rất lớn. Do đó, NHNN cần phải có những quy định chặt chẽ ngay từ đầu về việc cho vay ĐTCK. Rất tiếc là NHNN đã không làm gì cho tới khi thấy ngân hàng cho vay ĐTCK quá nhiều mới tìm cách thắt chặt lại bằng Chỉ thị 03/2007/CT-NHNN.
Theo ông, sẽ phải xử lý ra sao trong trường hợp này ?
Việc ngân hàng cho vay ĐTCK trước khi có Chỉ thị 03 cũng có thể ví như một chiếc xe ôtô đang chạy nhanh, nếu phanh gấp, dù không đổ xe gây tai nạn thì mọi thứ trong xe cũng bị đảo lộn. Để bảo đảm an toàn, người lái xe phải hãm phanh từ từ. Cách này tuy chậm, nhưng an toàn và chắc chắn. Tương tự như vậy, NHNN nên khống chế tỷ lệ cho vay ĐTCK ở mức cao hơn 3% tổng dư nợ, chẳng hạn ở mức 5%, 7% hoặc 10% tổng dư nợ và đưa ra lộ trình giảm dần tỷ lệ khống chế. Còn nếu thực hiện như hiện nay, ngân hàng nào không rút vốn về ngay thì vi phạm "lệnh giới nghiêm", còn thực hiện đúng yêu cầu của NHNN sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng, đến nhà đầu tư và TTCK.
Để bảo đảm yêu cầu trên, ngoài việc dừng cho vay ĐTCK, thu hồi dần vốn đối với hợp đồng đã đến hạn, các ngân hàng có thể đẩy mạnh cho vay để tăng dư nợ, thưa ông?
Ngân hàng nào cũng muốn tăng dư nợ, đẩy mạnh việc cho vay. Nhưng đẩy nhanh tín dụng bằng cách nào trong bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng tăng mạnh như hiện nay? Theo báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện kinh tế - xã hội năm 2007 thì năm nay, sức hấp thụ vốn của nền kinh tế tương đối thấp. Trong bối cảnh chung như vậy, liệu việc đẩy nhanh cho vay có thực hiện được không? Tôi cho là rất khó.
Nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài tăng mạnh đang gây sức ép lên tỷ giá. Theo ông, trong thời gian tới, tỷ giá VNĐ/USD sẽ diễn biến ra sao?
Để bảo đảm tốc độ tăng trưởng xuất khẩu năm 2008, tôi tin rằng, Chính phủ sẽ duy trì tỷ giá ở mức hợp lý. Tỷ giá VNĐ/USD hiện nay không có lợi cho xuất khẩu nên nhiều khả năng tỷ giá sẽ tăng trở lại trong thời gian tới. Điều này dẫn đến việc cho vay bằng VNĐ hay USD cũng không dễ dàng, do đó, việc đẩy nhanh dư nợ để bảo đảm tỷ lệ dư nợ cho vay ĐTCK không quá 3% tổng dư nợ theo Chỉ thị 03 là ít hiệu quả. Chính vì vậy, cách tốt nhất theo tôi là NHNN nên "thắt dần" việc cho vay ĐTCK theo lộ trình.
