Bước nhảy vọt về vị trí trên bản đồ công nghiệp bán dẫn
Một thông tin quan trọng vừa được Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm chia sẻ tại phiên họp lần thứ hai của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, đó là Việt Nam đang từng bước “tham gia sâu hơn vào lĩnh vực công nghiệp bán dẫn”.
Số liệu được Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm báo cáo, cả nước hiện có hơn 50 doanh nghiệp thiết kế vi mạch với lực lượng kỹ sư ước tính khoảng 7.000 người. Bên cạnh đó, có khoảng 15 doanh nghiệp, với khoảng 6.600 kỹ sư và hơn 10.000 kỹ thuật viên tham gia công đoạn đóng gói kiểm thử vi mạch và sản xuất thiết bị, vật liệu bán dẫn.
“Việt Nam đang bắt đầu tham gia vào các công đoạn có giá trị gia tăng cao như sản xuất thiết bị, vật liệu, linh kiện bán dẫn, đóng gói, kiểm thử chip bán dẫn”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nói.
Hiện tại, một số doanh nghiệp Việt Nam, như Viettel, FPT, CMC… đang tích cực tham gia phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Cùng với đó là hàng loạt nhà đầu tư nước ngoài với các dự án quy mô lớn, như Intel, Amkor, HanaMicron… Số liệu thống kê cho thấy, Việt Nam hiện có khoảng 170 dự án đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực bán dẫn và công nghệ cao, với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD - một con số đáng khích lệ.
Không chỉ có vậy, dấu ấn quan trọng là gần đây, cả Nvidia, Qualcomm - các “ông lớn” ngành bán dẫn, AI của Mỹ và thế giới - cũng đã tới Việt Nam để thực hiện những kế hoạch đầu tư, kinh doanh lớn.
Theo khẳng định của Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm, việc Nvidia và Qualcomm lựa chọn Việt Nam là cứ điểm chiến lược cho sản xuất, nghiên cứu phát triển AI và chip bán dẫn được xem như “thành tựu đặc biệt, quan trọng trong hành trình hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu của ngành bán dẫn Việt Nam”.
“Thành tựu này đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, kéo theo sự chuyển dịch chuỗi cung ứng với giá trị rất lớn vào Việt Nam, đồng thời là bước nhảy vọt về vị trí của Việt Nam trên bản đồ về công nghiệp bán dẫn và công nghệ toàn cầu”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh.
Trong khi đó, Coherent - nhà đầu Mỹ, một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực vật liệu, thiết bị và linh kiện phục vụ công nghiệp bán dẫn và linh kiện - cũng vừa khánh thành nhà máy sản xuất linh kiện bán dẫn tại Đồng Nai, quy mô 127 triệu USD.
“Coherent sẽ đóng góp thiết thực, giúp Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng, trung tâm bán dẫn trong tương lai”, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, khi tham dự sự kiện khánh thành nhà máy của Coherent, đã nói như vậy.
Trông chờ các dự án chiến lược
Theo ước tính, thị trường bán dẫn toàn cầu sẽ đạt quy mô 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Để có thể được “chia phần” trong miếng bánh 1.000 tỷ USD này, Việt Nam còn nhiều việc phải làm.
Công nghiệp bán dẫn toàn cầu tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian qua. Số liệu từ Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn Hoa Kỳ, năm 2024, doanh thu ngành này tăng khoảng 20% so với năm 2023 và năm 2025 kỳ vọng tăng khoảng 12%, đưa tổng giá trị thị trường đạt khoảng 700 tỷ USD.
Theo ước tính, thị trường bán dẫn toàn cầu sẽ đạt quy mô 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Để có thể được “chia phần” trong miếng bánh 1.000 tỷ USD này, Việt Nam còn nhiều việc phải làm, trong đó có việc phải làm sao để tăng tốc thu hút đầu tư nước ngoài, nhất là các dự án chiến lược, quy mô lớn.
Thực tế, trong 2 năm gần đây, dù nhiều nhà đầu tư nước ngoài bày tỏ mối quan tâm, nhưng chưa nhiều dự án đầu tư quy mô lớn được chốt, ngoài sự xuất hiện của Nvidia và Qualcomm.
Thông tin tích cực là gần đây, Amkor mong muốn được mở rộng sản xuất để tăng gấp 3 công suất hiện tại, sau khi đã nâng tổng vốn đầu tư của nhà máy lên gần 1,6 tỷ USD vào giữa năm ngoái. Một “ông lớn” công nghệ khác cũng lên kế hoạch đầu tư dự án bán dẫn quy mô hàng tỷ USD ở Việt Nam, nhưng đến nay, chưa có thêm chi tiết về dự án. Nhiều khả năng, nhà đầu tư này đang chờ đợi thêm về phản ứng chính sách của Việt Nam, cũng như khả năng đáp ứng nguồn lực về đất đai, đặc biệt là năng lượng và nhân lực chất lượng cao.
Phát biểu tại phiên họp của Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng ban Chỉ đạo đã nhấn mạnh việc phải tiếp tục đẩy mạnh thu hút đầu nước nước ngoài vào lĩnh vực bán dẫn, ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
Liên quan vấn đề này, mới đây, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp về việc rà soát, thúc đẩy các dự án đầu tư nước ngoài của các doanh nghiệp Hàn Quốc trong các lĩnh vực chiến lược tại Việt Nam như bán dẫn, năng lượng. Đây là một trong những động thái tích cực để có thể thu hút nhiều hơn nữa các dự án quy mô lớn trong lĩnh vực này ở Việt Nam.
Theo chỉ đạo của Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng, với các vấn đề thuộc thẩm quyền của các bộ ngành, địa phương, phải nhanh chóng tháo gỡ các “nút thắt” đầu tư, tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện dự án hiệu quả.
“Nút thắt” lớn nhất hiện nay đối với ngành bán dẫn là các dự án này thường có nhu cầu sử dụng năng lượng cao. Hơn thế, điều các nhà đầu tư trông chờ là các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù, trong khi hiện tại, dù một số chính sách đã được ban hành, nhưng vẫn cần chờ để phát huy hiệu quả. Chưa kể, trong bối cảnh hiện nay, chuyện Mỹ áp thuế đối ứng có thể cũng sẽ ảnh hưởng tới việc ra quyết định đầu tư của các “ông lớn” ngành bán dẫn.