Việc thực hiện nhiệm vụ đang đi đúng hướng theo mục tiêu điều hành của Chính phủ và NHNN.
Đó là khẳng định của Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu trong cuộc phỏng vấn của phóng viên báo chí mới đây.
Xin Thống đốc cho biết đâu là những điểm nổi bật trong điều hành của NHNN từ đầu năm đến nay, đặc biệt là việc triển khai thực hiện NQ 11 của Chính phủ?
Thống đốc Nguyễn Văn Giàu: Nghị quyết 11 giao cho NHNN điều hành 4 mảng công việc rất quan trọng. Thứ nhất, thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng; phối hợp hài hòa giữa chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa để kiềm chế lạm phát; điều hành và kiểm soát để bảo đảm tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2011 dưới 20%, tổng phương tiện thanh toán khoảng 15 - 16%; đặc biệt Chính phủ giao cho NHNN tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa; giảm tốc độ và tỷ trọng vay vốn tín dụng của khu vực phi sản xuất, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán.
Thứ hai, NHNN điều hành chủ động, linh hoạt, hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ, nhất là các loại lãi suất và lượng tiền cung ứng để bảo đảm kiềm chế lạm phát.
Thứ ba, điều hành tỷ giá và thị trường ngoại hối linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường. Tăng cường quản lý ngoại hối, thực hiện các biện pháp cần thiết để các tổ chức, cá nhân trước hết là các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước bán ngoại tệ cho ngân hàng khi có nguồn thu và được mua khi có nhu cầu hợp lý; bảo đảm thanh khoản ngoại tệ, bình ổn tỷ giá, đáp ứng yêu cầu ổn định, phát triển sản xuất kinh doanh và tăng dự trữ ngoại hối.
Cuối cùng là kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh vàng; trong quý II năm 2011 trình Chính phủ ban hành Nghị định về quản lý hoạt động kinh doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến tới xóa bỏ việc kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do; ngăn chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới.
Sau 5 tháng thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2011 và gần 4 tháng thực hiện NQ 11 của Chính Phủ, kết quả ban đầu đạt được rất tốt.
Thứ nhất, tăng trưởng tín dụng 5 tháng đầu năm đạt 6,92%, thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái (7,46%). Và nếu so với chỉ tiêu cả năm tăng dưới 20%, thì có thể khẳng định rằng, tăng trưởng tín dụng đang đi đúng với mục tiêu đề ra.
Đặc biệt, trong điều kiện phải thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát thì tín dụng đã được tập trung ưu tiên cho lĩnh vực sản xuất. Riêng lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, xuất khẩu tăng trưởng tín dụng đã đạt 25% (trong khi tăng chung chỉ là 6,92%).
Đối với khu vực phi sản xuất, nếu như cuối năm 2010 tỷ trọng tín dụng chiếm 18,87% thì đến cuối tháng 5/2011 chỉ còn chiếm 16,91%. Rõ ràng, kết quả thực hiện nhiệm vụ đang đi đúng hướng theo mục tiêu điều hành của Chính phủ và NHNN.
Thứ hai, Chính phủ gần đây đã đánh giá cao NHTW trong việc ổn định thị trường ngoại hối, ổn định tỷ giá giao dịch trong biên độ mà NHNN đã công bố, điều hành. Nhất là NHNN đã mua vào được một lượng ngoại tệ khá lớn trong vài tháng gần đây. Thứ ba, thị trường vàng rất ổn định, giá vàng trong nước theo sát giá vàng thế giới, có thời điểm thấp hơn…
Có ý kiến cho rằng, tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và tín dụng 5 tháng đầu năm hơi thấp, thưa Thống đốc?
Thống đốc Nguyễn Văn Giàu: Tốc độ tăng trưởng tín dụng 5 tháng đầu năm đạt 6,92%, theo tôi là không thấp trong điều kiện GDP 5 tháng đầu năm tăng 5,6%, dự kiến 6 tháng cuối năm tăng 5,6 - 6%. Hơn nữa, trong bối cảnh phải ưu tiên kiềm chế lạm phát thì tốc độ tăng trưởng tín dụng như vậy là phù hợp.
Tổng phương tiện thanh toán tăng thấp là do có biến động tiền gửi nhưng NHTW đã kiểm soát rất chặt chẽ nên không có hiện tượng điều hành giật cục mà rất linh hoạt.
Mới đây, Chính phủ điều chỉnh mục tiêu kiềm chế lạm phát (CPI) 15%, tăng trưởng GDP là 6%. Điều này tác động ra sao đến nhiệm vụ điều hành của NHNN trong năm nay và đến khi nào lãi suất có thể giảm?
Thống đốc Nguyễn Văn Giàu: Về cơ bản, kịch bản không có gì thay đổi nhưng phải rất linh hoạt, nhất là trong việc thực hiện 4 mảng công việc mà Chính phủ giao cho NHNN và việc thực hiện bằng được các chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, tăng tổng phương tiện thanh toán đã được đề ra.
Về lãi suất, Chính phủ đã ban hành NQ số 83 về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2011, trong đó nhận định: lãi suất cao tác động đến sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp và hộ sản xuất là điều không thể tránh khỏi. Bởi không có quốc gia nào lạm phát cao mà lãi suất lại thấp. Để giảm tổng cầu thì lãi suất phải cao, phải giảm tốc độ tăng trưởng tín dụng.
Trong NQ 83, Chính phủ yêu cầu NHNN điều hành phân bổ đều chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, tổng phương tiện thanh toán theo các quý, tháng phù hợp với diễn biến thị trường, và mùa vụ sản xuất, kinh doanh… NHNN quán triệt các NHTM tạo sự đồng thuận, tiết kiệm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất, tránh hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh; xây dựng đề án tái cơ cấu hệ thống ngân hàng để nâng cao chất lượng, hiệu quả và an toàn hệ thống…
Về nguyên tắc chung, khi CPI giảm dần NHTW sẽ sử dụng các công cụ điều hành để tác động giảm dần lãi suất theo hướng đạt được sự ổn định tương đối vững chắc chứ không thể thay đổi ngay về chính sách, về lãi suất.
Nhiều ngân hàng đang hy vọng, NHNN sẽ giãn lộ trình giảm dư nợ phi sản xuất xuống 22% thêm một thời gian nữa vì các ngân hàng không đủ thời gian để thu hồi nợ. Quan điểm của Thống đốc về vấn đề này?
Thống đốc Nguyễn Văn Giàu: Ngay từ đầu năm, NHNN đã đưa ra thông điệp để các NHTM có sự chuẩn bị và liên tục cảnh báo về rủi ro tín dụng phi sản xuất. Hiện còn 20 NHTMCP trong nước có tỷ lệ dư nợ khu vực phi sản xuất trên 22%, trong đó có hai ngân hàng trên 50%. Để thực hiện yêu cầu đề ra, sẽ có NHTM gặp khó khăn nhưng đã là chính sách chung thì phải công bằng, không thể phân biệt một ngân hàng nào.
Nếu NHTM nào vi phạm quy định trên thì NHNN sẽ có chế tài xử phạt.