Dữ liệu từ công ty tình báo thị trường Kpler cho thấy, lượng dầu diesel mà châu Âu nhập khẩu từ Ấn Độ - một trong những khách hàng mua dầu thô lớn nhất của Nga - đang trên đà tăng vọt lên 305.000 thùng/ngày, mức cao nhất kể từ tháng 1/2017.
Mặc dù không thể nói chắc chắn rằng các thùng dầu diesel có nguồn gốc từ Nga vì Ấn Độ cũng xử lý dầu thô từ nơi khác, nhưng việc nhập khẩu dầu của Nga đã giúp các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ có khả năng sản xuất lượng dầu diesel dồi dào và thúc đẩy xuất khẩu.
Theo Kpler, những chuyến hàng đến châu Âu trong tháng 11 bao gồm một chuyến hàng hiếm hoi từ Nayara Energy Ltd. có trụ sở tại Mumbai, công ty này đã nhập khẩu gần 60% lượng dầu thô từ Nga trong năm nay. Các số liệu cho thấy, Reliance Industries - nhà cung cấp dầu diesel Ấn Độ hàng đầu châu Âu - đã nhập khẩu hơn 1/3 lượng dầu thô từ Nga.
 |
Nhập khẩu dầu diesel của châu Âu từ các quốc gia |
Sự gia tăng nhập khẩu dầu diesel từ Ấn Độ cũng minh họa cho sự thay đổi cơ bản trong giao dịch dầu mỏ sau xung đột Nga-Ukraine. Một năm trước, Nga là nhà cung cấp dầu diesel hàng đầu cho châu Âu, loại nhiên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp và giao thông. Châu Âu đã cấm hầu hết việc nhập khẩu dầu thô của Nga bằng đường biển vào tháng 12/2022 và các sản phẩm dầu mỏ vào tháng 2/2023.
Đáp lại, châu Âu và Anh đã tìm kiếm nguồn cung dầu diesel từ các thị trường khác. Ấn Độ đang giúp lấp đầy khoảng trống nguồn cung khi hàng nhập khẩu của châu Âu từ Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Ả Rập Xê Út sụt giảm trong tháng 11. Lượng dầu diesel mà châu Âu nhập khẩu từ Ả Rập Xê Út dự kiến sẽ giảm xuống còn khoảng 94.000 thùng/ngày, mức thấp nhất kể từ tháng 2/2020.
Eugene Lindell, người đứng đầu các sản phẩm lọc dầu tại công ty tư vấn ngành Facts Global Energy cho biết: “Nguồn cung dầu sẵn có của Ả Rập Xê Út đã giảm mạnh trong tháng 10 và tháng 11 do kế hoạch bảo trì nhà máy lọc dầu trong nước, thúc đẩy nhu cầu đối với dầu diesel của Ấn Độ”.
Lợi thế cạnh tranh
Khi phương Tây tránh xa dầu của Nga, nhu cầu dầu thô của Nga đã ngày càng tăng ở châu Á. Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ có thể mua dầu thô của Nga với giá chiết khấu và bán dầu đã qua chế biến tại các thị trường như châu Âu, là nơi nhu cầu dầu diesel cao.
Viktor Katona, nhà phân tích dầu thô hàng đầu tại Kpler cho biết: “Khoảng 1,6-1,8 triệu thùng dầu thô mỗi ngày của Nga mà các nhà máy lọc dầu Ấn Độ mua tạo ra lợi thế cạnh tranh mà các nước khác không có”.
Ông cho biết, thị phần dầu diesel của Ấn Độ chảy sang châu Á hiện chiếm khoảng 19% tổng lượng xuất khẩu nhiên liệu của cả nước, so với 33% vào năm ngoái.
Trong khi đó, dữ liệu của Kpler cho thấy phần lớn khối lượng đó đã được chuyển sang châu Âu. Tổng cộng, nhập khẩu dầu diesel và dầu gasoil của châu Âu trong tháng 11 dự kiến sẽ tăng lên 935.000 thùng/ngày, tăng 5% so với tháng 10.
