Im lặng
Một cổ đông của Ngân hàng Sài Gòn Thương tín (STB) cho biết, ĐHCĐ của STB tổ chức ngày 17/3/2008 trên cơ sở vốn điều lệ hơn 4.440 tỷ đồng đã quyết định nhiều nội dung, trong đó có việc trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 15%. Theo Nghị quyết, cổ đông sở hữu 1 cổ phần thì được 1 quyền nhận cổ tức, cứ 20 quyền thì được nhận 3 cổ phần mới. Cổ đông được nhận là những người có tên trong sổ theo dõi cổ đông tại thời điểm chốt danh sách. Vậy nhưng, đến nay, thời điểm chi trả cổ tức chưa được chốt, không biết đến khi nào NĐT mới được nhận. "Từ khi chốt ngày đến khi cổ phiếu về tài khoản là cả một quãng thời gian dài, trong khi nhiều DN đã trả cổ tức đợt 1/2008 thì việc STB đến quý III/2008 vẫn chưa trả cổ tức cho năm 2007 là điều khó có thể chấp nhận được", cổ đông này cho biết.
Việc trả cổ tức của CTCP Cơ điện lạnh (REE) cũng trong tình trạng tương tự. Mức trả cổ tức khá cao của DN này không khiến NĐT yên lòng khi đến thời điểm này, họ vẫn chưa được nhận. Theo Nghị quyết ĐHCĐ ngày 29/3/2008, cổ tức năm 2007 được trả là 40% bằng cổ phiếu, cổ đông sở hữu 5 cổ phiếu vào ngày đăng ký cuối cùng sẽ được nhận 2 cổ phiếu. Đã hơn 3 tháng, NĐT vẫn chưa có bất cứ thông tin gì về việc chi trả cổ tức.
Một DN có mức vốn hóa khá lớn trên thị trường là Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng nằm trong danh sách chậm trả cổ tức. Ngày 22/3/2008, ACB có thông báo về kết quả ĐHCĐ. Theo đó, Đại hội đã thông qua tờ trình về việc trích lập quỹ và phân phối lợi nhuận năm 2007 với tỷ lệ trả cổ tức bằng cổ phiếu là 55%. Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu nhằm tăng vốn điều lệ từ 2.630 tỷ đồng lên trên 6.355 tỷ đồng (bên cạnh hai nguồn khác là trái phiếu chuyển đổi phát hành đợt 1 và từ nguồn thặng dư vốn).
Không chỉ các "đại gia", nhiều DN khác cũng nằm trong số chậm trả cổ tức. Mỗi DN có một mức chi trả và trả bằng hình thức khác nhau, nhưng có một điểm chung là không có phản hồi gì ra thị trường. NĐT băn khoăn không chỉ vì khoản cổ tức của cá nhân chưa được nhận, mà là lo lắng tình hình làm ăn của DN có vấn đề gì hay không?
Lý do
Trao đổi với ĐTCK, bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch HĐQT REE thừa nhận, đến thời điểm này chưa trả cổ tức cho NĐT là quá chậm. Nguyên nhân là khi tăng vốn điều lệ và bổ sung một số ngành nghề, DN phải thay đổi giấy phép kinh doanh (do Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp). Thời gian chờ đợi nhận giấy phép này quá lâu khiến DN không thể nộp hồ sơ xin ý kiến trả cổ tức bằng cổ phiếu lên UBCK. Nay REE đã có giấy phép và nộp hồ sơ lên UBCK cách đây 2 tuần nhưng đến nay, REE vẫn chưa nhận được phản hồi từ cơ quan này.
Ông Phạm Trung Minh, Phó trưởng phòng Đăng ký chứng khoán, Trung tâm Lưu ký chứng khoán (TTLK) cho biết, việc chậm trả cổ tức có nhiều nguyên nhân, mà trước hết là từ phía DN. Theo quy định, DN phải chuyển tiền vào tài khoản phong tỏa tại ngân hàng chỉ định thanh toán trước 3 ngày, kể từ ngày thông báo trả cổ tức. Sau đó, tiền được chuyển về các thành viên lưu ký và chuyển vào tài khoản NĐT. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân mà DN không chuyển tiền khiến TTLK không có tiền thực hiện.
Đối với việc trả cổ tức bằng cổ phiếu, nguyên nhân chậm chủ yếu do DN phải thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến tăng vốn và đăng ký niêm yết chứng khoán. "Ngoại trừ những DN bị cổ đông "ép" hoặc giá cổ phiếu đang lên, thuận lợi cho việc niêm yết bổ sung cổ phiếu thì DN mới tích cực làm. Còn nếu không, họ cứ cầm chừng", ông Minh nói và cho biết thêm, để DN được trả cổ tức bằng cổ phiếu, DN phải xin phép UBCK và đăng ký với TTLK. Vấn đề là DN làm các thủ tục, chứ thao tác kỹ thuật thì không mất nhiều thời gian. Đối với DN chậm trả cổ tức, TTLK chỉ có công văn nhắc nhở, cảnh cáo chứ cũng không có chế tài xử lý.
Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định trong thời gian bao lâu kể từ khi kết thúc ĐHCĐ (quyết định việc trả cổ tức), DN phải thực hiện chi trả cho NĐT. Và cũng không có quy định nào bắt buộc trong khoảng thời gian bao lâu DN phải đưa số cổ phiếu phát hành thêm niêm yết trên TTCK. Giải thích điều này, một quan chức của UBCK cho biết, những vấn đề trên được quyết định tại ĐHCĐ nhằm tạo sự chủ động, linh hoạt cho DN. ĐHCĐ thường ủy quyền cho HĐQT lựa chọn thời điểm thích hợp để trả cổ tức hoặc đưa cổ phiếu lên niêm yết. Do đó, để tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của mình khi dự ĐHCĐ, NĐT cần nêu rõ thời điểm để thực hiện trả cổ tức, không nên quy định quá chung chung là giao cho HĐQT.
Theo ghi nhận của ĐTCK, không ít NĐT cho rằng, việc họ sở hữu cổ phiếu cũng là làm chủ một phần DN. Do đó, những khó khăn của DN như thiếu vốn trong hoàn cảnh hiện nay họ cũng có thể thông cảm và chia sẻ. Tuy nhiên, vấn đề là khi DN chậm trả cổ tức cũng như chậm thực hiện những quyền lợi khác của cổ đông, cần thông tin công khai ra thị trường để NĐT được biết, chứ không nên im lặng như cách mà một số DN đang làm.
