Ảnh Internet
Kết quả khảo sát cho thấy, trong 4 năm qua, 6 chỉ số nội dung về quản trị và hành chính công PAPI đo lường tại tất cả các tỉnh thể hiện mức độ cải thiện là không đáng kể.
Cụ thể, theo kết quả báo cáo vừa được công bố, trong số 6 chỉ số nội dung, chỉ số sự tham gia của người dân ở cấp cơ sở sụt giảm về điểm nhiều nhất, trong đó 3 trong số 4 chỉ số nội dung thành phần đều tụt điểm.
Cũng theo báo cáo, năm 2014, các chỉ số nội dung về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình với người dân đạt tiến bộ không đáng kể. Ví dụ, trung bình chỉ có 8 trong số 100 người biết đến, đã đọc và tin tưởng các thông báo công khai về ngân sách ở quận, xã mình.
Chỉ số nội dung thủ tục hành chính công cũng không có mấy cải thiện trong cảm nhận chung của công dân. Theo quy định của luật pháp hiện hành về việc xử lý hồ sơ thủ tục liên quan đến quyền sử dụng đất không được kéo dài quá 30 ngày. Tuy nhiên, báo cáo cho thấy, 34% người nộp đơn phải đợi 100 ngày mới giải quyết xong giấy tờ và 8% phải đợi từ 100-720 ngày mới có kết quả cuối cùng.
Chỉ số nội dung cung ứng dịch vụ công có cải thiện chút ít về chất lượng cơ sở hạ tầng cơ bản và an ninh, trật tự địa bàn khu dân cư. Tuy nhiên, mức độ hài lòng với chất lượng bệnh viện công cấp huyện lại giảm sút. Bên cạnh đó, chỉ số nội dung thành phần về giáo dục tiểu học công lập đạt điểm thấp nhất trong số 4 dịch vụ công được khảo sát đo lường. Chất lượng dạy học thấp, chi ngoài quy định để con em được quan tâm hơn và phản hồi không đều đặn từ nhà trường là những lý do chính khiến người dân quan ngại.
Cũng theo báo cáo khảo sát, người dân tham gia khảo sát hầu như không ghi nhận được tiến bộ gì trong chỉ số nội dung Kiểm soát tham nhũng. Thay đổi lớn nhất so với khảo sát lần trước là có nhiều người trả lời đồng ý rằng, tham nhũng và hối lộ là vấn đề đáng lo ngại ở nhiều lĩnh vực khác nhau trong việc cung ứng dịch vụ công cấp tỉnh. Ví dụ, trong chỉ số việc làm nhà nước, gần một nửa số người trả lời ít nhất đồng ý phần nào rằng cần phải hối lộ thì mới có được việc làm trong khu vực nhà nước.
Khảo sát cũng hỏi người tham gia về trải nghiệm của họ với hối lộ khi sử dụng dịch vụ công ở bệnh viện và trường tiểu học. Khoảng 12% cho biết họ đã phải hối lộ để được phục vụ ở bệnh viện và 30% trong số những người trả lời có con đang học tiểu học cho biết họ phải hối lộ. Các con số này gia tăng so với năm 2012. Khi đó, 10% phải hối lộ để được cung ứng dịch vụ bệnh viện và 12% hối lộ cho con cái theo học tiểu học.
Theo đại diện cơ quan thực hiện khảo sát PAPI 2014 bổ sung thêm các câu hỏi mới về minh bạch bồi thường đất đai. Luật Đất đai được sửa đổi có hiệu lực từ tháng 7/2014, trước khi khảo sát PAPI 2014 bắt đầu. Do đó, các dữ liệu thu thập được có thể là cơ sở để giám sát việc thực hiện luật này.
Dữ liệu cho thấy, số lượng người dân bị thu hồi đất đã ít hơn so với những năm trước: 5% số người tham gia khảo sát cho biết, gia đình họ hoặc hàng xóm của họ bị thu hồi đất. Những người bị mất đất vẫn tập trung ở khu vực Tây Bắc, còn người dân ở Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực Đông Nam và Trung nam bộ cho thấy mức độ thu hồi đất thấp hơn.
Về bồi thường, đa số người trả lời cho biết họ hoặc họ hàng của họ bị mất đất đã nhận được tiền bồi thường. Tuy nhiên, hơn 20% cho biết họ không hề nhận được khoản bồi thường nào. Đồng thời, chỉ 36% những người bị thu hồi đất trong năm qua cho biết họ nhận được mức bồi thường thoả đáng.
Tương tự như những năm trước, điểm số PAPI giữa các tỉnh có nhiều cách biệt, thể hiện sự khác biệt đáng kể về chất lượng quản trị công cấp tỉnh. Trong đó, hầu hết người dân tham gia khảo sát ở các tỉnh Vĩnh Long, Long An, Bình Dương cho biết họ nhận được dịch vụ và quản trị công chất lượng cao. Còn người dân ở các tỉnh Cao Bằng, Ninh Thuận, Điện Biên, Quảng Ngãi lại cho biết, họ nhận được dịch vụ và quản trị công chất lượng thấp, cũng như trải nghiệm sự bất bình đẳng trong tương tác với chính quyền và sử dụng dịch vụ công.
Đánh giá kết quả khảo sát, TS. Pratibha Mehta, Điều phối viên thường trú của Liên Hợp quốc tại Việt Nam cho biết: “Thông qua việc cung cấp bằng chứng về trải nghiệm của công dân, PAPI và các dữ liệu mà khảo sát thu thập được giống như chiếc gương phản chiếu hiệu quả của chính quyền địa phương. Mục đích tối thượng của Chỉ số PAPI là cung cấp dẫn chứng để các cấp chính quyền sử dụng và tìm ra những giải pháp để cải thiện những vấn đề thực thi chính sách chưa được hiệu quả trên thực tế, đồng thời đảm bảo chất lượng công tác quản trị và dịch vụ công cho mọi người dân Việt Nam và từ đó có thể cải thiện chính hình ảnh của chính quyền địa phương trong tấm gương phản chiếu đó”.
PAPI là công cụ giám sát thực thi chính sách, cung cấp dữ liệu về trải nghiệm của người dân đối với hiệu quả quản trị, hành chính công, và cung ứng dịch vụ công ở các cấp. Khảo sát PAPI 2014 đã phỏng vấn gần 14.000 công dân được lựa chọn ngẫu nhiên.
