Quỹ Dự trữ Liên bang Mỹ - Fed
Bà Janet Yellen vừa chính thức được Hạ viện Mỹ phê chuẩn kế nhiệm ông Ben Bernanke lãnh đạo Fed và sẽ đối diện với rất nhiều thách thức, bao gồm định hướng chính sách của Fed, xây dựng sự thống nhất trong Ủy ban Thị trường mở và cải thiện kỹ năng truyền thông.
Tại cuộc họp báo sau phiên họp tháng 12/2013 của Fed, ông Bernanke nói rằng, Fed có thể tiếp tục giảm 10 tỷ USD tiền mua trái phiếu mỗi cuộc họp tới, nếu nền kinh tế giữ đà cải thiện như kỳ vọng. Nhưng ông cũng nhấn mạnh, quá trình đó không ấn định trước. Theo đó, nếu dữ liệu kinh tế gây thất vọng, Fed sẽ giữ lưu lượng mua trái phiếu không đổi. Còn nếu sự phục hồi tốt hơn dự báo, Ngân hàng sẽ giảm lượng mua nhanh hơn.
Vào tháng 3 tới, bà Yellen sẽ lần đầu tiên chủ trì cuộc họp của Fed trong vai trò Chủ tịch. Các quan chức Fed sẽ có thêm dữ liệu kinh tế của một vài tháng tới. Nếu các dữ liệu này vẽ nên một bức tranh sáng sủa, bà Yellen có cơ hội để dễ dàng tập hợp các ý kiến đồng thuận. Nếu chân dung kinh tế u ám, bà sẽ có một nhiệm vụ khó khăn.
Một vấn đề chính sách khác mà Yellen và các đồng nghiệp của mình cần giải quyết là đảm bảo sao cho gói QE3 không thổi nên bong bóng tài chính, trong khi không nên rút gói QE quá nhanh nhằm đảm bảo không đe dọa nền kinh tế.
Khi Ủy ban thống nhất kế hoạch hành động, bà Yellen sẽ là người giải thích các chính sách và quan điểm của họ với thị trường, Quốc hội và công chúng nói chung.
“Bà Yellen sẽ đối diện với thách thức mà tất cả các tân lãnh đạo Fed phải đối diện, đó là xây dựng tín nhiệm cho mình”, Brian Gardner, một nhà phân tích ở Washington của ngân hàng đầu tư Keefe, Bruyette & Woods Inc nói. “Ông Bernanke cũng phải làm điều đó khi kế nhiệm Alan Greenspan, người đã đối diện thách thức tương tự khi tiếp ghế Paul Volcker”.
Ngân hàng Trung ương châu Âu - ECB
ECB đã cho thấy, Ngân hàng có thể kiểm soát khủng hoảng với tất cả khả năng của mình khi đưa ra cam kết mua trái phiếu chính phủ của các nước bị áp lực khủng hoảng, nhằm ổn định thị trường nợ ở Nam Âu và bảo toàn đồng euro. Câu hỏi đặt ra lúc này là ECB sẽ phải làm gì với chính sách tiền tệ khi đối diện với một nền kinh tế trì trệ và lạm phát cực thấp?
Ông Mario Draghi, Chủ tịch ECB sẽ không dễ đưa ra được câu trả lời. Khu vực đồng euro có 17 quốc gia thành viên - 18 khi Latvia được kết nạp vào tháng 1 - với các thị trường trái phiếu chính phủ và hệ thống ngân hàng riêng của mình. Điều đó làm khó ECB trong việc triển khai các biện pháp trên diện rộng, như bơm tiền vào hệ thống tài chính, hay các biện pháp khác nhằm thúc đẩy tăng trưởng và lạm phát.
ECB đã đặt ra cho mình các mục tiêu và biện pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ngân hàng kỳ vọng tăng trưởng sẽ ở mức 1,1% trong năm nay và 1,5% năm sau, đồng thời cho rằng lạm phát sẽ còn thấp xa mục tiêu 2% thêm hai năm nữa.
Trong trường hợp tăng trưởng và lạm phát không cải thiện, ECB sẽ sử dụng công cụ lãi suất cơ bản. Lãi suất đó hiện chỉ là 0,25%, thấp kỷ lục, nhưng ECB có thể đưa nó về gần bằng không. Tuy vậy, ảnh hưởng đến nền kinh tế của biện pháp này là rất thấp.
ECB cũng có thể xem xét mở rộng cho vay dài hạn đối với các ngân hàng thương mại để các ngân hàng này bơm tiền cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Nhưng vấn đề là các ngân hàng không sẵn sàng mở rộng tín dụng. Năm nay, ECB cũng sẽ rà soát lại các ngân hàng để tiến tới thành lập một liên minh ngân hàng. Chính điều này khiến các ngân hàng thương mại muốn giữ yên bảng cân đối của mình.
Cuối cùng, Ngân hàng có thể thực hiện mua trái phiếu như cách mà NHTW Mỹ, Anh và Nhật đã làm. Nhưng biện pháp này cũng có vấn đề nó, đó là eurozone không phải là một quốc gia, mà là một tập hợp các quốc gia. Bởi vậy, trong trường hợp phải sử dụng công cụ này, có lẽ ECB sẽ phải mua trái phiếu của tất cả các nước trong khu vực theo một cơ cấu nào đó.
Ngân hàng Anh - BOE
BOE bước vào năm 2014 với một nền kinh tế rốt cuộc đã tăng tốc trở lại sau vài năm ì ạch. Với tỷ lệ thất nghiệp giảm nhanh hơn dự báo, nhiệm vụ hàng đầu của Ngân hàng là bẻ lái chính sách theo hướng “định hướng” là chính.
Từ tháng 8 năm ngoái, ông Mark Carney, Chủ tịch BOE và các đồng nghiệp trong Ủy ban Chính sách tiền tệ đã cam kết sẽ giữ lãi suất cơ bản ở mức thấp nhất lịch sử 0,5% cho đến khi tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn nhiều nhất là 7%.
BOE hy vọng, mức lãi suất thấp như vậy sẽ khuyến khích mọi người vay mượn, tiêu dùng và đầu tư nhiều hơn, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Và đúng là tỷ lệ thất nghiệp đang có chiều hướng giảm. Bên cạnh đó, lạm phát thấp cũng cho Ngân hàng dư địa để duy trì lãi suất thấp.
Tuy nhiên, chính sách này cũng có mặt trái của nó và cũng là thách thức của BOE: nguy cơ bong bóng bất động sản.
Trong năm 2014, BOE cũng sẽ rà soát lại hệ thống ngân hàng để đánh giá mức độ thẩm thấu của chính sách, đồng thời phải phối hợp với Bộ Tài chính sao cho chính sách của mình không xung đột với chính sách tài khóa.
Ngân hàng Nhật - BOJ
Năm ngoái, tân Chủ tịch BOJ, ông Haruhiko Kuroda, với sự hậu thuẫn của Thủ tướng Shinzo Abe, đã thành công trong việc đưa lạm phát và niềm tin kinh doanh ở đất nước mặt trời mọc lên mức cao nhất trong vòng 6 năm, nhờ vào chính sách tiền tệ siêu nới lỏng.
Và năm 2014 sẽ là một phép thử lớn dành cho ông Kuroda. Đợt tăng thuế từ 5% lên 8% vào tháng 4 có thể sẽ là một đòn giáng mạnh vào tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
Nhiều nhà phân tích và nhà đầu tư cho rằng, BOJ sẽ có động thái khử bớt ảnh hưởng của đợt tăng thuế đó thông qua tăng cường độ mua tài sản.
Tuy nhiên, việc mua trái phiếu quá nhiều có thể làm phát sinh nghi ngờ NHTW in tiền để tài trợ cho Chính phủ chi tiêu, trong khi sự mất niềm tin vào các nguyên tắc tài khóa có thể sẽ đẩy chi phí vay mượn lên cao.
Ông Kuroda cần nghĩ về tất cả những điều này khi cố gắng giữ sự gắn kết trong một hội đồng chính sách đang ngày càng chia rẽ.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc - PBOC
PBOC cần cả tấn công lẫn phòng thủ trong năm 2014. Về tấn công, Thống đốc Chu Tiểu Xuyên sẽ có nhiệm vụ xúc tiến thực hiện kế hoạch cải cách đã bị đình lại dưới thời các lãnh đạo tiền nhiệm.
Ông Chu thường xuyên nói rằng, ông muốn tạo nên một hệ thống tài chính Trung Quốc mang tính thị trường nhiều hơn. Nó có nghĩa là để cho bảo hiểm tiền gửi, lãi suất huy động và tỷ giá hối đoái tăng - giảm theo thị trường, cùng với đó là cho phép dòng tiền dễ dàng vào - ra Trung Quốc hơn.
Về phòng thủ, PBOC phải quyết định cách thức kiềm chế khối nợ đang phình to của Trung Quốc. Ngân hàng phải quyết định sẽ làm gì: tăng lãi suất hay siết chặt điều kiện vay? Bất luận chọn cách nào, PBOC sau đó đều phải thuyết phục được các quan chức hàng đầu trong Chính phủ và trong Đảng Cộng sản, bởi không như Fed và các NHTW lớn khác, PBOC không độc lập. và còn hàng trăm NHTW nhỏ hơn khác, tất cả đều phục vụ tăng trưởng của nền kinh tế nước mình thông qua các biện pháp tăng - giảm lãi suất, mua - bán tài sản, điều tiết hoạt động ngân hàng, điều hành tỷ giá… Mỗi chính sách đều có mặt trái của nó và đó là thách thức bên trong. Bên cạnh đó, mỗi NHTW đều hành động độc lập, và do đó, chính sách của NHTW này có thể hạn chế hoặc triệt tiêu ảnh hưởng chính sách của ngân hàng trung ương khác. Đây là thách thức ngoại lai.
Dù thế nào, các ngân hàng trung ương cũng sẽ phải hành động, còn hơn là không làm gì. Ngựa không biết chạy là ngựa vô dụng.
