Tuần này, các chính trị gia ở Washington đang thúc đẩy luật cấm Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phát hành tiền kỹ thuật số và cung cấp khuôn khổ pháp lý cho stablecoin do tư nhân phát hành. Đối với chính quyền Tổng thống Trump, những token như vậy - phần lớn được bảo chứng bằng đồng đô la - là một phương tiện để dự báo sức mạnh của đồng đô la trên toàn cầu.
Tuy nhiên, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) đã cảnh báo rằng, sự gia tăng không kiểm soát của stablecoin có thể đe dọa niềm tin của công chúng vào tiền tệ, gây nguy hiểm cho tính chủ quyền của tiền tệ và có khả năng gây ra rủi ro cho sự ổn định tài chính. Các nhà hoạch định chính sách cũng cảnh báo, stablecoin có thể hoạt động như một kênh dẫn đến các hoạt động bất hợp pháp.
Thay vào đó, một số quốc gia đang cố gắng phát triển tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC), điều này sẽ cho phép công chúng tiếp cận tiền ngân hàng trung ương an toàn dưới dạng kỹ thuật số và có thể ngăn chặn làn sóng đô la hóa. Nhưng những dự án này chỉ mới đạt được thành công hạn chế.
“Chúng ta đang ở trong một thế giới kỳ lạ với các stablecoin được bảo chứng bằng đồng đô la đang chiếm ưu thế. Nếu không được kiểm soát, đây sẽ là con đường dẫn đến tình trạng đô la hóa tràn lan.
Nhưng đây không phải là trạng thái cân bằng. Các quốc gia khác trên thế giới hiểu điều này… Thế tiến thoái lưỡng nan là liệu có nên cố gắng làm chậm quá trình này hay chấp nhận stablecoin như một nguồn đổi mới tài chính bằng cách thúc đẩy các phiên bản trong nước”, Christian Catalini, người sáng lập Phòng thí nghiệm Kinh tế học Tiền điện tử tại Viện Công nghệ Massachusetts cho biết.
Hiện đang có khoảng 250 tỷ USD stablecoin lưu hành trên toàn cầu, hầu như tất cả đều được liên kết với đồng đô la. Các nhà phân tích dự đoán rằng, lĩnh vực này sẽ mở rộng nhanh chóng. Citi gần đây cho biết, họ dự kiến nguồn cung stablecoin sẽ đạt 1.600 tỷ USD vào năm 2030 và tăng lên tới 3.700 tỷ USD khi được thúc đẩy bởi luật pháp thân thiện hơn với tiền điện tử của Mỹ. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng của lĩnh vực này cũng tạo ra rủi ro rằng các quốc gia không theo kịp làn sóng này có thể bỏ lỡ sự tăng trưởng của lĩnh vực này và cơ hội định hình cơ chế quản lý.
Tháng trước, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) đã tạm dừng các thử nghiệm CBDC và tám ngân hàng thương mại địa phương đang hợp tác phát triển một stablecoin chung được hỗ trợ bằng đồng won. Trong những tháng gần đây, Ngân hàng Anh (BoE) đã báo hiệu sẽ nới lỏng lập trường hạn chế trước đây đối với các đơn vị phát hành stablecoin.
“Các nhà chức trách Anh đã hành động vì họ đột nhiên lo ngại về việc mất đi khả năng cạnh tranh trong một thế giới mà Mỹ muốn đưa stablecoin trở nên phổ biến”, Varun Paul, Giám đốc cấp cao phụ trách thị trường tài chính tại Fireblocks và cựu giám đốc đơn vị công nghệ tài chính của BoE cho biết.
Tuy nhiên, theo Thống đốc BoE Andrew Bailey, việc các ngân hàng lớn ra mắt stablecoin của riêng họ có thể đe dọa sự ổn định tài chính. Đồng thời, việc Anh chuyển sang tiền gửi được mã hóa - phiên bản kỹ thuật số của tiền ngân hàng thương mại cho phép thanh toán nhanh hơn - sẽ là hợp lý thay vì phát hành CBDC.
Tại Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã mạnh mẽ ủng hộ CBDC. ECB đã và đang triển khai dự án đồng euro kỹ thuật số dành cho mục đích bán lẻ kể từ năm 2021 và mong muốn hạn chế sự phụ thuộc của EU vào các công ty Mỹ về cơ sở hạ tầng thanh toán.
Tuy nhiên, theo Hội đồng Đại Tây Dương, trong khi có 69 dự án CBDC bán lẻ đang được phát triển trên toàn cầu, chỉ có ba dự án đang hoạt động và hai dự án đã bị hủy bỏ.
Kinh nghiệm từ Nigeria trong quá khứ đã cho thấy mặt hạn chế của việc triển khai CBDC. Năm 2021, Nigeria đã ra mắt CBDC, nhưng người tiêu dùng phần lớn lại tránh xa nó, thay vào đó họ chọn mua các stablecoin được bảo chứng bằng đồng đô la do công ty tư nhân phát hành. Thất bại của dự án đã dẫn đến việc chính phủ siết chặt các sàn giao dịch tiền điện tử.
Nitin Datta, Chánh Văn phòng UNDCIF - cơ quan của Liên Hợp Quốc về tài sản kỹ thuật số - cho biết, thử nghiệm ở Nigeria đã thất bại một phần vì e-naira chỉ là phiên bản kỹ thuật số của đồng tiền pháp định cơ bản, vốn cũng không được công chúng tin tưởng.
Tuy nhiên, Ruth Wandhofer, Chủ tịch Cơ quan Quản lý Hệ thống Thanh toán của Anh cho biết, stablecoin vẫn phải chứng minh được khả năng sử dụng trên quy mô lớn. Tại một hội nghị tháng trước bà phát biểu rằng, các doanh nghiệp toàn cầu “không thể sử dụng stablecoin để thực hiện các giao dịch giá trị lớn xuyên biên giới” do chi phí ngoại hối.
“Ở một số quốc gia, còn thiếu giáo dục tài chính cho người tiêu dùng, mạng lưới thanh toán, phần cứng CNTT và tính minh bạch…, cuối cùng, điều đó có nghĩa là nếu chúng ta bắt đầu sử dụng stablecoin ở giữa chừng để nhận tiền mặt vào và rút tiền mặt, chúng ta có thể phải trả nhiều tiền hơn so với khi sử dụng Western Union”, bà cho biết.
Việc có nhiều giao dịch hơn diễn ra bằng tiền kỹ thuật số sẽ đồng nghĩa với việc chính phủ sẽ giảm thuế. "Vì vậy, cuối cùng chúng ta phải có đồng bảng Anh kỹ thuật số và đồng euro kỹ thuật số", bà cho biết thêm.
Theo Josh Lipsky, Giám đốc cấp cao của trung tâm địa kinh tế thuộc Hội đồng Đại Tây Dương: “Đối với những dự án như vậy, việc tạo ra một đồng euro kỹ thuật số hiện là phép thử quan trọng… Nếu Khu vực đồng Euro thực hiện đúng điều này, họ sẽ cho thế giới thấy rằng một lựa chọn của khu vực công là khả thi và trở thành người đặt ra tiêu chuẩn toàn cầu”.
