Cuộc khảo sát 75 ngân hàng trung ương được thực hiện từ tháng 3 đến tháng 5 của Diễn đàn các tổ chức tài chính và tiền tệ chính thức (OMFIF) đã cung cấp bức tranh tổng quan đầu tiên về hậu quả của mức thuế quan đối ứng được công bố vào ngày 2/4 của Tổng thống Donald Trump đã gây ra tình trạng hỗn loạn trên thị trường, cùng sự trượt giá của đồng đô la và trái phiếu kho bạc Mỹ.
Được các ngân hàng trung ương mua vào với tốc độ kỷ lục, vàng được cho là sẽ hưởng lợi nhiều hơn nữa trong dài hạn, với 40% ngân hàng trung ương có kế hoạch tăng lượng vàng nắm giữ trong thập kỷ tới.
"Sau nhiều năm duy trì mua vàng với tốc độ kỷ lục, các ngân hàng trung ương đang tăng gấp đôi lượng kim loại quý này", OMFIF cho biết.
Đồng đô la – tiền tệ phổ biến nhất trong cuộc khảo sát năm ngoái – đã tụt xuống vị trí thứ bảy trong năm nay, với 70% ngân hàng trung ương được khảo sát cho biết môi trường chính trị của Mỹ đang khiến họ không muốn đầu tư vào đồng đô la.
Trong các loại tiền tệ, đồng euro và nhân dân tệ sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ việc đa dạng hóa danh mục đầu tư khỏi đồng đô la.
Ngoài ra, 16% số ngân hàng trung ương được OMFIF khảo sát cho biết có kế hoạch tăng tỷ trọng đồng euro nắm giữ trong vòng 12 đến 24 tháng tới, khiến đồng tiền này trở thành đồng tiền được săn đón nhiều nhất, tiếp theo là đồng nhân dân tệ.
Nhưng trong thập kỷ tới, đồng nhân dân tệ được ưa chuộng hơn, với 30% ngân hàng trung ương dự kiến sẽ tăng lượng nắm giữ và tỷ trọng của đồng tiền này trong dự trữ toàn cầu sẽ tăng gấp ba lần lên 6%.
Max Castelli, người đứng đầu chiến lược và tư vấn thị trường có chủ quyền toàn cầu tại UBS Asset Management cho biết, các ngân hàng trung ương đã cân nhắc lại về vị thế là tài sản trú ẩn an toàn của đồng đô la sau khi Tổng thống Trump công bố loạt thuế quan đối ứng.
"Theo như tôi nhớ, câu hỏi này chưa từng được đặt ra trước đây, ngay cả sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008”, ông cho biết.
Khảo sát cũng cho thấy kỳ vọng trung bình về tỷ trọng dự trữ ngoại hối toàn cầu của đồng đô la vào năm 2035 là 52%, vẫn là đồng tiền dự trữ số một nhưng đã giảm so với mức hiện tại là 58%.
Thời điểm của đồng euro?
Các ngân hàng trung ương tham gia khảo sát của OMFIF kỳ vọng đồng euro sẽ đạt khoảng 22% tỷ trọng dự trữ toàn cầu trong 10 năm tới.
Kenneth Rogoff, giáo sư Harvard và cựu kinh tế trưởng của IMF cho biết: "Tỷ trọng dự trữ toàn cầu của đồng euro chắc chắn sẽ tăng trong vài năm tới, không phải vì châu Âu được đánh giá cao hơn nhiều mà vì vị thế của đồng đô la đang giảm sút".
Nhưng châu Âu có thể thu hút được tỷ trọng dự trữ cao hơn trong thời gian sớm hơn nếu khối này có thể tăng lượng trái phiếu chính phủ hiện đang bị thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ lấn át, đồng thời tích hợp các thị trường vốn.
Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cũng thúc giục hành động để củng cố đồng euro như một sự lựa chọn thay thế khả thi cho đồng đô la.
Đồng euro là "đồng tiền thay thế thực sự duy nhất hiện tại có thể tạo ra sự thay đổi đáng kể về mức dự trữ", Bernard Altschuler, Giám đốc toàn cầu về phạm vi ngân hàng trung ương tại HSBC cho biết. Ông cho rằng đồng euro có thể đạt 25% dự trữ toàn cầu trong 2-3 năm nữa nếu những vấn đề đó được giải quyết.
Liên minh châu Âu (EU) là khối thương mại lớn nhất thế giới. Nền kinh tế của EU lớn hơn nhiều so với các đối thủ khác của đồng đô la, trong khi vấn đề kiểm soát vốn đã làm hạn chế sức hấp dẫn của đồng nhân dân tệ.
Trong đó, động lực thay đổi đã tăng tốc khi châu Âu ra tín hiệu sẵn sàng hạn chế sự phụ thuộc vào Mỹ bằng cách tăng chi tiêu quốc phòng, bao gồm cả thông qua việc EU cùng nhau vay nợ nhiều hơn. Đức đang tăng cường chi tiêu, trong khi EU đang cố gắng khôi phục các nỗ lực để hội nhập thị trường vốn.
Các quỹ hưu trí công và quỹ đầu tư quốc gia cũng xem Đức là thị trường phát triển hấp dẫn nhất.