Bong bóng giá vàng

Giá vàng thế giới thời gian qua liên tục lập kỷ lục, vượt 1.430 USD/ounce; giá vàng trong nước cũng có những cơn sốt gây ra không ít tác động tới đời sống của người dân và xã hội.
Vàng đã liên tục tăng giá trong suốt chục năm qua - Ảnh: Hoài Nam Vàng đã liên tục tăng giá trong suốt chục năm qua - Ảnh: Hoài Nam

- Tại sao giá vàng tăng? Đầu năm nay, nhiều chuyên gia trong nước dự đoán giá vàng trong năm 2010 khó vượt qua 29 triệu đồng/lượng. Tuy nhiên, thực tế thì giá vàng đã vượt 38 triệu đồng/lượng (hiện gần 36 triệu đồng/lượng, tăng khoảng 35% so với đầu năm).

Theo các chuyên gia, nguyên nhân thứ nhất là do tiền giấy trên thế giới được in ra nhiều, thể hiện qua việc sử dụng các biện pháp kích thích kinh tế, đặc biệt là các nước lớn như Mỹ, Nhật Bản, các gói cứu trợ của EU. Vì vàng được coi như một loại tiền tệ, nên khi tiền giấy được in ra quá nhiều, trong khi lượng vàng khai thác được lại không tăng tương xứng sẽ dẫn tới việc tăng giá của vàng.

Thứ hai là do tâm lý của người dân, các nhà đầu tư, họ tăng mua vàng nhằm chống lại sự mất giá của đồng nội tệ. Thực tế, vàng đã liên tục tăng giá trong suốt chục năm qua.

Thứ ba là, nhiều nước muốn đa dạng hóa kho dự trữ ngoại tệ bằng cách mua vàng, nhằm tránh rủi ro khi bị lệ thuộc vào chính sách tiền tệ của nước khác.

Thứ tư, đối với Việt Nam , ngoài việc chịu tác động tăng lên của giá vàng quốc tế, thì việc tăng giá vàng còn có nguyên nhân do giá USD cao.

- Tác động của vàng đối với xã hội. Việc người dân tích trữ vàng vật chất có nhiều tác động không tốt tới sự phát triển của kinh tế - xã hội. Thay vì nguồn tiền tiết kiệm được đầu tư vào sản xuất để tạo thêm của cải vật chất hoặc gián tiếp đầu tư thông qua cổ phiếu, hay chí ít thì đầu tư vào bất động sản làm phát triển thị trường nhà đất, cải thiện cơ sở hạ tầng sống, thì lại được tập trung vào mua vàng dự trữ, làm mất đi một phần ngoại tệ cần thiết cho xã hội (dùng để nhập khẩu vàng) và nguồn vốn đáng quý cho các doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh.

- Giá trị sử dụng của vàng. Vàng được sử dụng trong công nghiệp với tỷ lệ rất thấp, với khoảng 15% tổng nhu cầu vàng và không phải không có các nguyên vật liệu khác thay thế. Lượng vàng được sử dụng cho trang sức tại các nước, ví dụ như Ấn Độ, thì cũng chẳng qua chỉ là một hình thức đầu tư để giữ tài sản đồng thời kết hợp với nhu cầu làm đẹp. Do vậy, phần lớn việc mua và bán vàng hiện nay là nhằm mục đích đầu cơ, có nghĩa là mua đi bán lại kiếm lời hưởng chênh lệch, mà không có nhiều lợi ích khác như đầu tư cổ phiếu còn được hưởng cổ tức, đầu tư mua nhà đất còn có thể dùng để ở, để cho thuê.

- Bong bóng giá vàng. Tôi cho rằng, đang hình thành bong bóng giá vàng trên thế giới và tại Việt Nam . Giá vàng đã tăng liên tục nhiều năm qua và năm 2010 tăng với tốc độ chóng mặt. Chi phí sản xuất vàng mới ở mức chưa tới 600 USD/ounce, trong khi giá bán lại tăng gần gấp 2,5 lần. Do vậy, với tình trạng đầu cơ vàng ở mức cao, mà đã là đầu cơ thì sẽ có người được và người mất, nên người mua vàng giá cao sẽ phải gánh chịu thiệt hại. Người dân Việt Nam khi đầu tư vàng còn chịu nhiều rủi ro hơn, bởi trong nhiều trường hợp, họ phải chịu chênh lệch giá mua và bán lớn. Trong thời điểm hiện nay, nhà đầu tư cần cân nhắc cẩn thận trước khi đầu tư vào vàng vật chất.

Nguyễn Hồng Hải
Nguyễn Hồng Hải