Bộ trưởng Bộ Tài chính: Nhiều triển vọng thu hút dòng vốn lớn từ Hoa Kỳ

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hoa Kỳ Jacob Joseph đón tiếp Bộ trưởng Bộ Tài chính Việt Nam Đinh Tiến Dũng trong chuyến công tác tại Hoa Kỳ đầu năm 2014

Chuyến công tác xúc tiến đầu tư tại Nhật Bản năm 2014 đã thu hút hàng trăm NĐT lớn quan tâm đến Việt Nam. Xin Bộ trưởng cho biết, vì sao Bộ Tài chính chọn Hoa Kỳ là thị trường tiếp theo để thực hiện Hội nghị xúc tiến đầu tư năm 2015 này?

Năm nay là năm đánh dấu những bước phát triển mạnh mẽ trong quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, sau 20 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao, 15 năm ký kết Hiệp định Thương mại song phương.

Quan hệ hợp tác về kinh tế - đầu tư - tài chính - thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ không ngừng được đẩy mạnh; trao đổi đối ngoại song phương trong các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực tài chính, những năm gần đây liên tục được tăng cường.

Sau chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Hoa Kỳ năm 2013, lãnh đạo hai bên đã thống nhất nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm quan hệ đối tác toàn diện. Theo đó, sẽ tạo cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp xúc, hợp tác nhằm phát triển quan hệ trên nhiều mặt. 

Thông điệp chính mà Bộ trưởng sẽ truyền đạt đến NĐT Hoa Kỳ trong hội nghị sắp tới là gì, thưa Bộ trưởng?

Hoa Kỳ có nền kinh tế và thị trường tài chính lớn nhất thế giới, vừa là trung tâm thu hút vốn trên thế giới, vừa là nơi lan tỏa các dòng vốn này.

Việt Nam được nhiều tổ chức tài chính đánh giá là thị trường mới nổi đầy tiềm năng và có khả năng vươn lên trong việc thu hút vốn đầu tư gián tiếp so với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, hình ảnh của thị trường Việt Nam đối với NĐT Hoa Kỳ chưa thực sự rõ nét. Do vậy, trong đợt xúc tiến đầu tư sắp tới, chúng tôi muốn các NĐT Hoa Kỳ hiểu rõ những nỗ lực, những thành công trong quá trình đổi mới nền kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là chủ trương nhất quán của Chính phủ Việt Nam là kiên định phát triển nền kinh tế theo cơ chế thị trường, cũng như luôn coi trọng và đánh giá cao các dòng vốn đầu tư nước ngoài, trong đó có dòng vốn từ các NĐT Hoa Kỳ.

Chính phủ và Bộ Tài chính Việt Nam đang nỗ lực hoàn thiện thể chế, cơ chế, khuôn khổ pháp lý để tăng cường thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Thông điệp của chúng tôi tại hội nghị này là xây dựng quan hệ đối tác toàn diện và sâu rộng hơn nữa trong lĩnh vực tài chính, thị trường vốn giữa 2 nước Việt Nam và Hoa Kỳ vì lợi ích chung của hai bên. 

TTCK Việt Nam sau 15 năm có sự trưởng thành mạnh mẽ, quy mô vốn hóa đạt trên 31% GDP. Trong mục tiêu đưa TTCK, thị trường vốn trở thành kênh huy động và dẫn vốn trung - dài hạn chủ lực cho nền kinh tế, xin Bộ trưởng chia sẻ những giải pháp mà Bộ Tài chính sẽ thực hiện trong thời gian tới?

Sự phát triển kinh tế và hệ thống tài chính trong một tổng thể có mối quan hệ qua lại chặt chẽ với nhau; sự phát triển của khu vực này sẽ thúc đẩy sự phát triển của khu vực khác. Do vậy, trong thời gian tới, về phía Bộ Tài chính, chúng tôi sẽ tập trung triển khai một số giải pháp cơ bản sau:

Đối với chính sách tài khóa, tiếp tục tăng khả năng thu và kiểm soát mức bội chi, thực hiện tiết kiệm và nâng cao hiệu quả sử dụng; bảo đảm an toàn nợ công và nợ nước ngoài; nâng cao mức độ tín nhiệm quốc gia; phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ nhằm bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.

Đối với công tác tái cấu trúc DNNN, quyết tâm thực hiện cổ phần hóa DNNN, thoái vốn ngoài ngành theo kế hoạch, đặc biệt là cổ phần hóa các DNNN quy mô lớn; áp dụng nguyên tắc quản trị hiện đại và công bố thông tin công khai, minh bạch; bảo đảm hoạt động của các DNNN theo cơ chế thị trường; tăng cường giám sát đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp; giảm mạnh tỷ lệ sở hữu nhà nước tại các DNNN cổ phần hóa, cho phép dành tỷ lệ lớn để bán cho đối tác chiến lược nước ngoài; yêu cầu các DNNN cổ phần hóa lên niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK.

Trong lĩnh vực chứng khoán, chúng tôi sẽ tập trung vào các giải pháp sau: một là, kịp thời hướng dẫn và triển khai tích cực Nghị định 60/2015/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành. Nghị định này sửa đổi, bổ sung Nghị định 58/2012/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chứng khoán, trong đó có việc nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài trong các công ty đại chúng.

Hai là, thực hiện giải pháp nhằm nâng hạng TTCK Việt Nam từ nhóm các TTCK cận biên lên nhóm các TTCK đang phát triển trong bảng phân hạng của MSCI  - tổ chức cung cấp các công cụ hỗ trợ quyết định đầu tư trên toàn thế giới; xây dựng hệ thống các quỹ bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, quỹ hưu trí bổ sung, thiết lập tổ chức định mức tín nhiệm; cải cách thủ tục hành chính, xây dựng hệ thống cấp mã số online cho NĐT nước ngoài.

Ba là, tổ chức triển khai xây dựng TTCK phái sinh, đưa vào vận hành trong năm 2016.

Bốn là, tiếp tục nâng cao yêu cầu công bố thông tin, tính minh bạch và quản trị công ty theo thông lệ quốc tế.

Năm là, hiện đại hóa tổ chức thị trường giao dịch, hệ thống bù trừ, thanh toán.

Sáu là, hoàn thiện cơ chế thuế theo thông lệ quốc tế nhằm khuyến khích đầu tư lâu dài. 

Các NĐT Mỹ đang đứng vị trí thứ 7 về đầu tư trực tiếp vào Việt Nam, còn trên thị trường tài chính, có hàng trăm tổ chức đầu tư rót vốn vào doanh nghiệp Việt Nam thông qua các quỹ đầu tư lớn. Thưa Bộ trưởng, hiện nay, Việt Nam có những điều kiện  thuận lợi gì để thắt chặt mối quan hệ kinh tế với Hoa Kỳ, thu hút nhiều hơn các dòng vốn từ Hoa Kỳ vào đầu tư tại Việt Nam?

Hiện nay, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đang có những bước phát triển hết sức thuận lợi, do vậy mối quan hệ kinh tế giữa Việt Nam với Hoa Kỳ và tiềm năng thu hút dòng vốn lớn từ Hoa Kỳ vào Việt Nam có nhiều triển vọng để phát triển.

Những điều kiện thuận lợi đó là: thứ nhất, hòa bình và hợp tác phát triển tiếp tục là xu thế lớn trên thế giới.

Thứ hai, khu vực kinh tế châu Á - Thái Bình Dương đang trở thành khu vực phát triển năng động nhất thế giới, trong đó sự hợp tác giữa các quốc gia trong khu vực ngày càng chặt chẽ, đặc biệt là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Thứ ba, quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam và Hoa Kỳ đã được xác lập, ngày càng được khẳng định và tăng cường giữa lãnh đạo 2 nhà nước. Đây là yếu tố hết sức thuận lợi cho phát triển quan hệ kinh tế cũng như thu hút vốn đầu tư từ Hoa Kỳ vào Việt Nam.

Thứ tư, quan hệ hợp tác về kinh tế - đầu tư - tài chính - thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ không ngừng được xây dựng và phát triển trong những năm qua.

Trong lĩnh vực đầu tư, Hoa Kỳ nằm trong nhóm 10 quốc gia có vốn đầu tư trực tiếp lớn nhất vào Việt Nam. Trong lĩnh vực tài chính, nhiều tập đoàn tài chính lớn của Hoa Kỳ đã có mặt tại Việt Nam như JPMorgan Chase, CitiGroup, Goldman Sachs, Morgan Stanley... Về quan hệ thương mại, quy mô xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ đến năm 2014 đạt gần 29 tỷ USD, tăng 36 lần so với năm 2000, trở thành quốc gia xuất khẩu lớn nhất của khu vực ASEAN vào thị trường Hoa Kỳ... 

Bộ trưởng kỳ vọng như thế nào về mối quan hệ kinh tế Việt Nam - Hoa Kỳ trong thời gian tới?

Có thể dễ dàng nhận thấy, hiện nay, xu hướng hợp tác quốc tế đối với các quốc gia trên thế giới ngày càng mở rộng trên cả phạm vi khu vực và thế giới. Trong xu thế chung này, quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trên nền tảng hợp tác toàn diện và được xây dựng, phát triển trong 20 năm qua sẽ tiếp tục có sự bứt phá mạnh mẽ cả về chất và lượng trong thời gian tới.

Phạm Oanh thực hiện.