Kéo dài do đâu?
Phát biểu chỉ đạo tại Lễ khai trương phiên giao dịch chứng khoán đầu năm, một trong trong sáu nhiệm vụ mà Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giao cho ngành chứng khoán triển khai trong năm nay là đổi mới đồng bộ hệ thống công nghệ thông tin cho thị trường chứng khoán thông qua việc tiếp nhận, nghiệm thu gói thầu công nghệ thông tin cho thị trường trong năm 2020.
Với chỉ đạo trên, đây là lần đầu Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng đưa ra thông điệp rõ ràng về thời hạn phải hoàn thành hệ thống công nghệ thông tin cho thị trường sau hơn 7 năm triển khai, tính từ năm 2012, khi Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) và Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) ký thỏa thuận hợp tác triển khai Gói thầu 04.
Trong bối cảnh cách mạng 4.0, các công ty chứng khoán đang chạy đua đầu tư cho công nghệ nên họ mong đợi Gói thầu 04 sớm cán đích để có lời giải tối ưu cho bài toán công nghệ.
“Trước nhu cầu đổi mới hệ thống giao dịch, để đáp ứng yêu cầu đa dạng, khó tính của nhà đầu tư, cải thiện khả năng cạnh tranh, chúng tôi không thể chậm trễ trong đầu tư cho hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin.
Thế nhưng, việc chậm hoàn thành hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường như hiện nay, khiến chúng tôi không nắm rõ được hình hài của hệ thống này như thế nào để có hướng đầu tư cho hệ thống hạ tầng phù hợp, tương thích…”, tổng giám đốc một công ty chứng khoán đang niêm yết trên sàn HOSE chia sẻ.
Giải thích về nguyên nhân Gói thầu 04 chậm hoàn thành, ông Lê Hải Trà, Phụ trách Hội đồng quản trị HOSE, đơn vị đang được đảm đương vai trò là chủ đầu tư gói thầu này cho hay, Sở rất muốn làm nhanh dự án này vì nhiều lợi ích của nó mang lại.
Tuy nhiên, hệ thống này liên quan đến ba đơn vị gồm: HOSE, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) và là toàn bộ hạ tầng công nghệ thông tin của thị trường chứng khoán Việt Nam, nên thực tế triển khai rất phức tạp.
“Có những hạng mục mà sau khi triển khai 3 tháng, chúng tôi thấy nó đã có cái mới. Mặt khác, thị trường chứng khoán Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển, nên có rất nhiều thứ biến động, thay đổi xảy ra hàng ngày, hàng giờ và để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, đồng thời vẫn đảm bảo tính hiện đại, hiệu quả của hệ thống, trong quá trình triển khai gói thầu, không ít yêu cầu mới từ chủ đầu tư đưa ra cho nhà thầu, khiến cho thời gian triển khai không thể nhanh…”, ông Trà lý giải.
Kỳ vọng cải thiện thanh khoản
Thành viên thị trường trông đợi việc đưa hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường vào vận hành sẽ đảm bảo tính thống nhất, liên thông giữa HOSE, HNX, VSD.
Điều này được kỳ vọng sẽ cải thiện khả năng giám sát, phát hiện vi phạm trên thị trường, đồng thời mở đường cho việc triển khai nhiều sản phẩm, nghiệp vụ mới, góp phần cải thiện tính hấp dẫn cho thị trường chứng khoán trong nước, gia tăng niềm tin với nhà đầu tư.
Đây là cơ sở để nhiều ý kiến cho rằng, một khi hệ thống công nghệ mới được đưa vào vận hành sẽ góp phần cải thiện thanh khoản - vấn đề lớn trên thị trường hiện nay.
“Từ kinh nghiệm của nhiều sở giao dịch chứng khoán ở các thị trường, mỗi lần thay đổi hệ thống lõi về công nghệ thông tin của thị trường, thường thanh khoản trên thị trường tăng gấp đôi”, ông Trà chia sẻ.
Từ góc nhìn của một đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp công nghệ cho thị trường chứng khoán, ông Vũ Giáp Gianh, Phó giám đốc Công ty cổ phần Giải pháp phần mềm tài chính (FSS) cho rằng, Gói thầu 04 triển khai xong tại sở giao dịch chứng khoán, VSD thì có thể cho phép giao dịch trong ngày, từ đó thúc đẩy khối lượng và số lượng giao dịch tăng mạnh.
“Hãy hình dung một gói dịch vụ kết hợp giao dịch ký quỹ, giao dịch trong ngày và giao dịch phái sinh vừa tiện lợi, vừa nhanh chóng vừa ít rủi ro, tuy là thách thức không nhỏ đối với hệ thống công nghệ thông tin của công ty chứng khoán, nhưng lại đáp ứng được mong đợi của nhà đầu tư”, ông Gianh nói.
Cán đích trong năm nay?
Trước “đề bài” do Bộ trưởng Đinh Tiến Dung phát đi, chuyển động từ các sở giao dịch chứng khoán và VSD cho thấy, kỳ vọng sẽ “trả bài” đúng hạn trong năm nay, khi mà hệ thống đang ở vào giai đoạn triển khai cuối cùng.
Ông Trà cho hay, gói thầu về hạ tầng công nghệ thông tin do HOSE là chủ đầu tư với 2 đơn vị thụ hưởng là HNX và VSD, là một dự án mà khi đưa vào vận hành sẽ làm thay đổi toàn bộ hạ tầng công nghệ thông tin của thị trường chứng khoán Việt Nam.
“Sau thời gian dài nỗ lực, hiện hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường bắt đầu chuẩn bị cho giai đoạn kiểm thử. Chúng tôi đang hoàn tất những nỗ lực cuối cùng để đưa hệ thống vào vận hành”, ông Trà cho hay.
Liên quan đến mức độ sẵn sàng của VSD trong đảm bảo tính khớp nối và liên thông với hệ thống công nghệ thông tin mới, ông Dương Văn Thanh, Tổng giám đốc VSD cho biết, hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường đang được VSD, các sở giao dịch chứng khoán tích cực phối hợp với nhà đầu triển khai.
Khi hệ thống này đi vào vận hành, VSD sẽ triển khai các nghiệp vụ mới như: giao dịch chứng khoán trong ngày, bán chứng khoán chờ về… Đây là những sản phẩm được nhà đầu tư háo hức chờ đợi trong nhiều năm qua.
“Tôi hy vọng sau khi hệ thống công nghệ thông tin của toàn thị trường được áp dụng, thì chúng tôi sẽ báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để trình Bộ Tài chính cho phép triển khai các nghiệp vụ mới trên”, ông Thanh nói.
Chất lượng dịch vụ được nâng cao, nhưng công ty chứng khoán sẽ phải trả thêm chi phí…
Ông Trần Thiên Hà, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán An Phát
Thời gian gần đây, các công ty chứng khoán đầu tư mạnh cho hiện đại hóa hệ thống hạ tầng công nghệ giao dịch. Việc đầu tư này sắp tới được dự báo sẽ còn tiếp diễn với tốc độ nhanh hơn.
Hiệu quả của bài toàn đầu tư này sẽ đạt tối ưu khai đi vào khai thác, đồng thời tiết kiệm được thời gian và chi phí trong quá trình triển khai, nếu hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường sớm hoàn tất.
Vì đây là hệ thống gốc, nên các công ty chứng khoán rất cần biết sớm cấu trúc chi tiết, cũng như phương thức vận hành, để trên cơ sở đó xây dựng phương án đầu tư cho công nghệ.
Hệ thống công nghệ thông tin mới cho toàn thị trường khi đi vào hoạt động sẽ tạo ra diện mạo mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam sau 20 năm phát triển.
Chúng tôi kỳ vọng hệ thống sớm hoàn thành và đưa vào vận hành mặc dù cảm nhận được một số sức ép.
Đó là hệ thống mới sẽ giúp các sở giao dịch chứng khoán, VSD nâng cao chất lượng cung cấp sản phẩm, dịch vụ, tốc độ đường truyền nhanh hơn, có tính an toàn và bảo mật hơn, nhưng đi theo đó, nhiều khả năng là chi phí mà các công ty chứng khoán sẽ phải trả khi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ mới của sở giao dịch chứng khoán, VSD tăng theo.