Trước đó, vào khoảng ngày 9h45 ngày 27/12/2020, trong quá trình vận hành kênh chính thuộc hệ thống kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã tỉnh Thanh Hoá (hệ thống kênh thuộc dự án hồ chứa nước Cửa Đạt) tại vị trí K5+170 đến K5+240 đã xảy ra sự cố trượt khối đất dưới đáy kênh dẫn đến vỡ kênh với chiều dài 70 m.
Đoạn kênh đi qua khu vực giáp ranh 2 xã Phùng Minh và Phùng Giáo, huyện Ngọc Lặc khiến xói trôi khoảng 20.000 m3 đất, 28 tấm bê tông mái, 14 tấm bê tông đáy, 400 m3 đá xây gia cố mái...
Sự cố này làm ngập úng, thiệt hại một diện tích lớn đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã, khiến việc tưới tiêu cho khoảng 31.000 ha đất nông nghiệp của tỉnh bị chậm so với kế hoạch.
Kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã lấy nước từ hồ Cửa Đạt (huyện Thường Xuân), có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 370 km, tổng vốn đầu tư hơn 4.300 tỷ đồng. Đoạn kênh này được đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2013 và chính thức được bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 2014.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đánh giá sơ bộ ban đầu cho thấy, đoạn kênh nằm trên nền địa chất có cấu trúc phức tạp, một bên là núi, một bên là suối, đất đào và đất đắp không đồng nhất; đặc biệt đây là đoạn kênh đắp nổi, chiều cao lớn (khoảng 6-7 m), nằm trên lớp đá phong hóa và có cung trượt phức tạp.
Giải pháp trước mắt là giao đơn vị quản lý khai thác khẩn trương khắc phục ngay sự cố, đảm bảo đủ điều kiện cấp nước phục vụ sản xuất vụ Xuân năm 2021 đúng thời vụ. Đồng thời cần nhanh chóng phối hợp với chính quyền địa phương để rà soát, đánh giá, đền bù thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng do sự cố gây ra.
Về lâu dài, Bộ yêu cầu, các đơn vị quản lý, vận hành thực hiện việc đánh giá lại toàn bộ tuyến kênh chính, cũng như công trình đầu mối, kịp thời phát hiện các vấn đề có nguy cơ, tránh xảy ra sự cố tương tự. Mặt khác, rà soát quy trình vận hành, chế độ bảo dưỡng, sửa chữa, duy tu và các điều kiện địa chất khí hậu và chế độ thủy văn, thủy lực tác động đến hệ thống.
Được biết, Dự án hồ chứa nước Cửa Đạt gồm 2 hạng mục công trình: đập đầu mối và hệ thống kênh chính. Hợp phần công trình đầu mối hoàn thành vào tháng 11/2010 và Hợp phần Hệ thống kênh chính hoàn thành toàn bộ vào năm 2017. Trong đó, hợp phần hệ thống kênh Bắc sông Chu - Nam sông Mã thuộc dự án hồ chứa nước Cửa Đạt, tỉnh Thanh Hóa được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 2542/QĐ-BNN-XD ngày 26/10/2011.
Dự án sử dụng nguồn vốn vay ADB và vốn ngân sách đối ứng, Ban Quản lý Trung ương các Dự án Thủy lợi được giao làm chủ dự án. Đơn vị tổ chức khảo sát, xây dựng và thiết kế là Tổng Công ty tư vấn Xây dựng Thủy lợi Việt Nam, nhà thầu thi công là Công ty CP xây dựng Phương Nam và Công ty CP ĐT PTHT Phúc Thành. Tư vấn giám sát là Ban Quản lý đầu tư xây dựng thủy lợi 3.
