Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc thuê Tư vấn chuyên ngành quốc tế nghiên cứu, rà soát Quy hoạch, xây dựng phương án mở rộng và lập điều chỉnh Quy hoạch Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Bộ GTVT đã lựa chọn tư vấn ADPi (Pháp) để thực hiện.
Khuyến nghị tối đa 50 triệu khách/năm
Cụ thể, theo phương án của ADPi, tới năm 2025, CHK quốc tế Tân Sơn Nhất sẽ khai thác với công suất 50 triệu hành khách. Đây cũng là thời gian sân bay quốc tế Long Thành đi vào khai thác.
Để đáp ứng được điều này, ADPi cho rằng, cần cải thiện hệ thống đường CHC (cất-hạ cánh) và đường lăn (bổ sung thêm đường lăn); cải thiện phương thức khai thác vùng trời; tổ chức lại sân đỗ, mở rộng khu vực nhà ga bao gồm vị trí sân đỗ tàu bay và nhà ga hành khách; phát triển thêm giao thông tiếp cận và cuối cùng là phát triển nhà ga hành khách và dịch vụ ở khu vực phía Nam sân bay.
Tại khu vực phía bắc, ADPi khuyến cáo phát triển hàng hóa và dịch vụ hỗ trợ.
Đáng chú ý, trong báo cáo của ông Vincent Gaubert, Giám đốc dự án, đại diện ADPi về kết quả nghiên cứu lần này là việc Tư vấn này khuyến nghị: “Không nên xây dựng đường CHC mới để tăng công suất CHK quốc tế Tân Sơn Nhất lên trên 50 triệu hành khách”.
Bởi theo ADPi, nếu muốn vượt trên ngưỡng 50 triệu hành khách, phải xây thêm 1 đường CHC mới cũng như phải tăng khoảng cách giữa các đường CHC. Tuy nhiên, khi đó chúng ta phải giải tỏa mặt bằng đất dân cư vô cùng tốn kém. Đó là chưa nói đến việc ảnh hưởng tiếng ồn đối với cộng đồng dân cư xung quanh.
Thêm nữa, để đạt công suất 50 triệu khách/năm, nếu phát triển nhà ga hành khách phía Bắc, nhược điểm lớn là khu vực nhà ga bị chia cắt thành 2 bên của hệ thống đường CHC; chi phí vận hành tăng do thiếu sự hợp nhất của cơ sở hạ tầng; Diện tích đất cần phải thu hồi lớn, ảnh hưởng đến thời gian thực hiện do phải đáp ứng nhu cầu giao thông đến khi CHK quốc tế Long Thành đi vào hoạt động.
Trong khi đó, nếu phát triển nhà ga hành khách ở phía Nam sẽ giúp giảm diện tích đất cần phải thu hồi; Khoảng cách giữa các nhà ga gần hơn; vận hành tàu bay và hành khách đơn giản hơn; tối ưu hóa đất sử dụng; Giảm khối lượng công việc thi công (vốn tác động rất nhiều đến chi phí và thời gian).
ADPi đề xuất phát triển cơ sở hạ tầng hỗ trợ lên phía Bắc. Điều này sẽ giúp giảm cắt ngang qua đường CHC (tăng tính an toàn và công suất); giảm tối thiểu thời gian lăn (giảm chi phí, tiết kiệm nhiên liệu).
Việc kết nối giao thông khi đó cũng đơn giản, hiệu quả, nhanh chóng kết nối với hệ thống giao thông hiện tại. Phát triển như vậy cũng sẽ sử dụng phát triển sau giai đoạn 2025 với các hoạt động hàng không như: Hàng hóa, sửa chữa, logistics…
Cần phương án tổng thể trên bối cảnh sẽ có CHK Long Thành
“Chúng tôi đã đưa ra số liệu dự báo này trước đây 3-4 năm và có theo dõi thực tế tại sân bay Tân Sơn Nhất, nhận thấy sai lệch không đáng kể, chỉ 300.000-400.000 khách. Như lượng khách qua sân bay Tân Sơn Nhất năm 2025, chúng tôi dự báo 50 triệu khách, ADPi là 51 triệu khách”, ông Tùng cho biết.
Về phía Bộ GTVT đề nghị cần phân tích lợi thế của phương án ADPi vừa đưa ra đáp ứng yêu cầu "cần tính toán làm sao đầu tư thấp nhất, trong thời gian nhanh nhất để đáp ứng nhu cầu cầu bách này”.
Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể yêu cầu ADPi tiếp thu và trả lời đầy đủ các ý kiến phản biện của chuyên gia để làm sáng tỏ vấn đề một cách công khai, minh bạch, qua đó đề xuất được phương án tối ưu nhất lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Tư vấn ADPi cần tiếp tục nghiên cứu làm rõ phương án đề xuất cho sân bay Tân Sơn Nhất trên cơ sở cái nhìn tổng thể khách quan, có tương quan phát triển sân bay này với các sân bay lân cận như: Cần Thơ, Long Thành, Cam Ranh và thậm chí sắp tới có thể có cả sân bay Biên Hòa…
"Phương án của tư vấn cần khẳng định rõ sân bay Tân Sơn Nhất chỉ cần 2 đường băng hiện hữu hay phải làm thêm đường băng thứ 3; Sử dụng đất phía Nam như thế nào, phía Bắc như thế nào cho hiệu quả; Xây dựng thêm nhà ga, quy mô diện tích như thế nào; Đường lăn bổ sung ra sao? Giao thông tiếp cận thế nào để đảm bảo thông thoát”, Bộ trưởng Thể lưu ý.
Bộ trưởng Thể yêu cầu ADPi cần lên được khái toán kinh phí cho phương án đề xuất. Đồng thời khẳng định, “Đây chỉ là phương án đề xuất của tư vấn. Khi thực hiện quy hoạch, cái gì hợp lý, chúng tôi tiếp thu, cái gì thiếu sẽ bổ sung, cái gì chưa hợp lý sẽ bỏ”.
Trước đó, đầu tháng 1/2018, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã có chỉ đạo về việc rà soát quy hoạch, xây dựng phương án mở rộng và lập điều chỉnh tổng thể quy hoạch cảng hàng không và quy hoạch liên quan tại khu vực CHK quốc tế Tân Sơn Nhất.
Phó thủ tướng yêu cầu thực hiện khái toán vốn đầu tư, gồm cả phương án nâng công suất đạt 70 triệu hành khách/năm; phân tích hiệu quả đạt được của việc phát triển, quy hoạch mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất về phía Nam so với phương án Quy hoạch mở rộng về phía bắc; thể hiện qua các chỉ tiêu như tổng vốn đầu tư, thời gian đầu tư, khai thác hiệu quả, đảm bảo kết nối hạ tầng cũ và mới đồng bộ.