Bitcoin hiện đã giảm khoảng 7% so với đầu năm và đang giao dịch ở mức khoảng 87.000 USD.
Mặc dù đợt giảm gần đây nhẹ hơn nhiều so với ba năm suy giảm trước đó, song nó lại diễn ra trong một bối cảnh hoàn toàn khác. Kể từ cú sụp đổ lớn của thị trường tiền điện tử năm 2022, mức độ tham gia của các tổ chức đã mở rộng, khung pháp lý trở nên hoàn thiện hơn, và ngành này còn có được người ủng hộ quan trọng bậc nhất là Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Đà lao dốc nhanh chóng kể từ khi Bitcoin lập đỉnh trên 126.000 USD vào đầu tháng 10 đã khiến phe lạc quan rơi vào thế bị động, đồng thời làm thị trường tiền điện tử chật vật tìm điểm tựa. Khối lượng giao dịch suy giảm, nhà đầu tư rút vốn khỏi các quỹ ETF Bitcoin, trong khi thị trường phái sinh cho thấy ít kỳ vọng vào đợt phục hồi. Ngay cả lực mua quy mô lớn từ “cá voi” Bitcoin lớn nhất thị trường là Strategy Inc. cũng không đủ để đảo ngược xu hướng.
“Hầu hết mọi người đều ngạc nhiên trước sự thiếu phản hồi tích cực bất chấp rất nhiều yếu tố xúc tác”, Pratik Kala, nhà quản lý danh mục đầu tư tại quỹ đầu cơ Apollo Crypto cho biết.
| |
Biến động tăng/giảm của Bitcoin qua các năm |
Các đợt sụt giảm mạnh trong lịch sử của Bitcoin
Ba đợt sụt giảm theo năm đầu tiên của Bitcoin kể từ khi bắt đầu được giao dịch trên các sàn vào năm 2010 đều gắn liền với những sự kiện làm lung lay nghiêm trọng niềm tin của thị trường, ít nhất trong ngắn hạn.
Năm 2014, vụ tin tặc tấn công và sự sụp đổ sau đó của sàn giao dịch Bitcoin Mt. Gox đã phơi bày những lỗ hổng lớn trong hạ tầng non trẻ của thị trường tiền điện tử, đồng thời cho thấy tiền của nhà đầu tư không hề an toàn khi được giữ trên các nền tảng tập trung. Bitcoin đã lao dốc 58% trong năm 2014.
Năm 2018, bong bóng các đợt phát hành token lần đầu (ICO) vỡ tung khi nhà chức trách siết chặt quản lý, khiến Bitcoin cùng nhiều đồng tiền điện tử khác lao dốc mạnh. Bitcoin đã giảm 74% trong năm 2018 và đến nay vẫn là cú sụt sâu nhất trong lịch sử của Bitcoin.
Sự sụp đổ năm 2022 có lẽ là nghiêm trọng nhất, một phần vì thị trường tiền điện tử đã phát triển lớn mạnh hơn nhiều, nhưng quan trọng hơn là vì nó kéo theo sự sụp đổ của hàng loạt công ty lớn, nổi bật nhất là sàn giao dịch FTX của Sam Bankman-Fried và đồng thời châm ngòi cho làn sóng siết chặt quản lý trên diện rộng dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden.
“Chu kỳ này có thể sẽ là một sự điều chỉnh theo thời gian hơn là một sự điều chỉnh giá mạnh… Những gì chúng ta có thể đang chứng kiến là một giai đoạn tích lũy dài hạn, giao dịch trong khoảng từ 70.000 - 100.000 USD”, Maxime Seiler, Giám đốc điều hành của công ty giao dịch tài sản số STS Digital cho biết.
Thị trường tiền điện tử đã quy tụ nhiều tin tốt vào thời điểm Bitcoin lập đỉnh trên 126.000 USD vào đầu tháng 10, trong đó Tổng thống Trump đã tuyên bố tiền điện tử là ưu tiên quốc gia, Quốc hội Mỹ đã thông qua luật stablecoin mang tính bước ngoặt và các quỹ ETF Bitcoin đang thu về hàng tỷ đô la. Và một số vụ kiện chống lại các tổ chức tiền điện tử được khởi xướng dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden đã được rút lại.
Tuy nhiên, các điểm yếu đã âm thầm tích tụ, nổi bật nhất là đòn bẩy quá mức. Sự mong manh của đà tăng giá đã lộ rõ vào ngày 10/10, khi 19 tỷ USD các vị thế sử dụng đòn bẩy bị thanh lý, đẩy thị trường tiền điện tử vào vòng xoáy lao dốc. Những “cá voi” Bitcoin bắt đầu bán ra, gây áp lực lên giá ngay cả sau khi phần lớn đòn bẩy đã được loại bỏ. Khối lượng giao dịch giảm mạnh, với mức giảm trong tháng 11 so với tháng trước là lớn nhất kể từ đầu năm 2024.
Thị trường đang kỳ vọng gì cho năm tới
Trong năm 2025, Mỹ đã tiến thêm một bước quan trọng trong việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho thị trường tiền điện tử. Trước hết, Đạo luật GENIUS được thông qua nhằm đặt ra các quy định cụ thể cho stablecoin giúp tăng độ an toàn và niềm tin cho người dùng. Bên cạnh đó, Uỷ ban Chứng khoán Mỹ (SEC) đã hủy bỏ quy định SAB 121 từng khiến các ngân hàng ngần ngại cung cấp dịch vụ lưu ký tiền điện tử do yêu cầu ghi nhận rủi ro quá khắt khe.
SEC cũng áp dụng tiêu chuẩn niêm yết chung cho các sản phẩm giao dịch trên sàn (ETP) liên quan đến tiền điện tử, cho phép các quỹ như ETF tiền điện tử được niêm yết nhanh và thuận tiện hơn thay vì phải xin phê duyệt riêng lẻ từng trường hợp. SEC cũng đã tháo gỡ dần các rào cản để ngành tiền điện tử tiếp cận hệ thống ngân hàng truyền thống, giúp doanh nghiệp tiền điện tử dễ mở tài khoản, thanh toán và vận hành hợp pháp hơn.
“Những thay đổi gần đây về quy định của Mỹ là một cột mốc mang tính chuyển đổi, sẽ thúc đẩy mức độ chấp nhận các tài sản kỹ thuật số ở quy mô đại chúng bằng cách cho phép mở rộng đáng kể các sản phẩm giao dịch trên sàn tiền điện tử vào năm 2026. Với các sàn giao dịch có thể niêm yết ETP tiền điện tử đủ điều kiện một cách hiệu quả hơn nhiều so với quy trình phê duyệt theo từng trường hợp trước đây, qua đó rút ngắn thời gian và giảm rào cản cho cả nhà phát hành và nhà đầu tư”, Gracy Chen, CEO của sàn giao dịch Bitget nhận định.
Bên cạnh đó, bà cho biết thêm rằng khi dòng vốn chảy vào các công cụ được quản lý này, chênh lệch giá nhiều khả năng sẽ được thu hẹp và biến động có thể giảm bớt, qua đó cải thiện chất lượng giao dịch đối với các token lớn như Bitcoin và Ethereum. Sự thay đổi này cũng tạo ra một môi trường đầu tư quen thuộc hơn đối với các tổ chức, trong bối cảnh nhu cầu về các sản phẩm được quản lý và minh bạch từ lâu đã là động lực thúc đẩy việc chấp nhận rộng rãi hơn.
Trong một báo cáo vào đầu tháng này, công ty nghiên cứu và bảo mật blockchain CertiK cũng nhận định rằng khung pháp lý tiền điện tử tại Mỹ đang trở nên rõ ràng hơn trong năm 2025 nhờ các bước đi như Đạo luật GENIUS và việc hủy bỏ SAB 121, qua đó giúp các định chế tài chính truyền thống dễ dàng tích hợp tài sản số hơn.
“Khi khung pháp lý trở nên rõ ràng và có thể dự đoán, các nhà đầu tư sẽ hành động với sự tự tin cao hơn. Đây là nền tảng để dòng vốn tổ chức tham gia thị trường một cách bền vững”, bà Gracy Chen của Bitget cho biết thêm.
Trong báo cáo được công bố đầu tuần này, công ty quản lý tài sản chuyên về tiền điện tử Grayscale dự báo rằng một đạo luật về cấu trúc thị trường tiền điện tử được sự ủng hộ từ cả hai đảng sẽ được thông qua tại Mỹ vào năm 2026. Luật này được kỳ vọng sẽ giúp thị trường tiền điện tử gắn kết sâu hơn với hệ thống tài chính truyền thống, tạo điều kiện cho việc giao dịch các tài sản số được quản lý chặt chẽ, đồng thời mở ra khả năng phát hành chứng khoán trực tiếp trên blockchain cho cả các công ty khởi nghiệp lẫn doanh nghiệp lớn đã trưởng thành.
“Sự rõ ràng về quy định được xem là yếu tố quan trọng thúc đẩy thị trường tiền điện tử năm 2026, vì vậy việc Quốc hội Mỹ không đạt được đồng thuận lưỡng đảng trong lập pháp có thể trở thành rủi ro đáng kể đối với thị trường”, báo cáo của Grayscale cho biết.