P/E TTCK không còn thấp khi mặt bằng nhiều cổ phiếu đã ở mức cao đã và đang khiến nhà đầu tư thận trọng hơn trong việc mua, nắm giữ cổ phiếu chưa kể đến việc diễn biến TTCK thế giới đã có những phiên biến động mạnh, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng hay làn sóng bán tháo của khối ngoại trên thị trường.
Một lần nữa thông điệp rõ ràng nhất được truyền tải tới các nhà đầu tư, khách hàng đó là TTCK trong mọi chu kỳ, giai đoạn thăng trầm của thị trường đều luôn bị ảnh hưởng bởi nhiều nguyên nhân nội tại, khách quan, chủ quan và kể cả tâm lý nhà đầu tư.
2 thái cực trái chiều của trạng thái tâm lý (Lạc quan – hoảng sợ) một lần nữa được phản ánh rõ nét nhất qua diễn biến của thị trường trong tuần giao dịch vừa qua. Kỳ vọng về thu lợi ngắn hạn đã chuyển dần sang trạng thái bán tháo để cắt lỗ hoặc hy vọng “huề vốn”.
VN-Index đã giảm gần 30 điểm trong phiên sau đó lại quay chỉ giảm nhẹ chưa đến 1 điểm đã mang lại kỳ vọng lớn của các nhà đầu tư về các phiên hồi phục tuần tiếp theo.
Nếu VN-Index chưa thể vượt qua được mốc 1.200 điểm thì thị trường sẽ phải điều chỉnh sâu. Các phiên điều chỉnh liên tiếp diễn ra với giá trị giao dịch lớn, đặc biệt là 2 phiên cuối tuần “rung lắc mạnh” quanh giải 1.150 - 1.155 điểm đã chứng tỏ nỗi sợ có lý do hợp lý.
Bên cạnh nỗi lo lắng về sự cố nghẽn lệnh trên HSX sẽ khiến nhà đầu tư tạm dần rời bỏ thị trường khi cho rằng sở giao dịch chứng khoán TP.HCM cần phải sớm vận hành hệ thống đặt lệnh mới hay như kênh đầu tư bất động sản đang “nóng lên” thu hút dòng vốn đầu cơ đang tham gia trên TTCK hay vô vàn các lý do khác đang khiến sự mặn mà của các nhà đầu tư đối với kênh cổ phiếu giảm đi.
Vô hình chung, khi thị trường vào pha điều chỉnh làm cho nhiều nhà đầu tư mua và lỗ ngay khi cổ phiếu về tài khoản đã hành động ngay để “thoát hàng” trong hoàn cảnh nhiều nhà đầu tư khác đang bán ra.
Rõ ràng mua cổ phiếu với kỳ vọng thị trường sẽ vượt 1.200 điểm rồi khi thị trường điều chỉnh mạnh thì lại nhanh chóng muốn thoái cổ phiếu thu tiền về.
Nhà đầu tư liên tục mắc sai làm về thời điểm mua/bán cổ phiếu hay quên luôn nguyên tắc cơ bản trong hoạt động đầu tư là xác định xem giá cổ phiếu có rẻ hơn so với giá trị thật của cổ phiếu không để đưa ra chiến lược nắm giữ cổ phiếu như thế nào cho phù hợp.
Đã có lúc thị trường giảm sâu gần 30 điểm trong phiên ngày thứ Sáu, nhiều nhà đầu tư hoảng sợ đã nhanh chóng bán cổ phiếu ra và đúng là lúc thị trường chạm đáy, đã hồi phục mạnh trở lại. Các cổ phiếu như HPG, VIC, VCS, SHS, TCM, IMP có diễn biến tăng giá rất tốt.
Đối với nhiều người, việc quan tâm thị trường có vượt đỉnh hay không hay TTCK có nhiều thông tin tích cực không để tiến hành mua cổ phiếu là quan trọng trong khi việc làm đúng phải là tìm ra các cổ phiếu tốt với thị giá rẻ đo lường bởi tỷ số thị giá so với giá trị sổ sách hay thị giá cho với thu nhập hay tỷ lệ cổ tức…
Tư duy ngược hay sai lầm của chúng ta là chú ý quá đến diễn biến của thị trường chung hơn là tìm ra các cổ phiếu thường riêng lẻ để đầu tư và có thái độ nắm giữ phù hợp.
Nhiều ví dụ đã minh chứng cho việc phải sàng lọc hàng trăm, hàng nghìn cổ phiếu mới có thể tìm ra vài cơ hội đầu tư chứ không phải xem thị trường có tốt không để chúng ta mua cổ phiếu.
Và trong một số giai đoạn, các cổ phiếu tăng giá thì bắt đầu kém hấp dẫn hơn hoặc khi chúng ta chú ý đến nó thì đúng là lúc nó không tăng nữa hoặc điều chỉnh.
Để phát hiện ra cổ phiếu chưa tăng giá hoặc đang tích lũy càng trở lên thách thức hơn khi chúng ta không thể chắc là cổ phiếu đó cơ bản thế nào hoặc có phải là cổ phiếu triển vọng có nhiều cơ hội tăng giá không. Đôi lúc chúng ta cũng cần thời gian để đợi cổ phiếu đó tăng giá mà không được nản chí.
Chọn lựa được đúng cổ phiếu đã khó thì việc nắm giữ, kiên định được cổ phiếu đó càng khó hơn chưa nói thời điểm bán cũng lại là thử thách lớn. Do vậy, cho dù VN-Index có thể tạo đáy ngắn hạn tại 1.155 -1.160 điểm cuối tuần qua để hồi phục trong tuần tới hoặc điều chỉnh thêm thì các dự báo của chúng ta có thể là sai nhưng hành động mua và nắm giữ thế nào lại phải là hành động có kiểm soát và có lý trí hơn.
Xét về tổng thể thì TTCK không quá xấu và sẽ cần thêm 1 - 2 tuần điều chỉnh tích lũy quanh mốc 1.160 1.180 điểm trước khi quay lại mốc 1.200 điểm.
Xét cho cùng thì việc đợi chờ thị trường có tín hiệu rõ nét hoặc đợi chờ tín hiệu “bứt phá” đôi khi sẽ chậm hơn và đôi khi cần hơn một tư duy, một tầm nhìn đầu tư.
Như một lời sấm truyền trong giới đầu tư đó là đôi khi sự kiên nhẫn mới là điều làm nên sự thành công của mọi nhà đầu tư cẩn trọng.