“Bán tháng 5” có thể sẽ không chính xác

Năm ngoái, VN-Index tăng 4% trong tháng 5

Khởi động đà tăng từ mức 650 điểm tháng 12/2016, tính đến mốc đỉnh trong năm 2017 là hơn 730 điểm vào ngày 11/4, VN-Index đã tăng 12,6% và TTCK Việt Nam trở thành một trong những thị trường có mức tăng trưởng ấn tượng nhất. Trên trang web Indexq.org, VN-Index đứng thứ 3 về mức tăng trưởng trong vòng 1 năm, sau thị trường Argentina và Luxembourg.

Ngoài những diễn biến tích cực của thị trường trong quý I/2017 thì điểm nhấn đáng quan tâm chính là dòng tiền và sự bứt phá của hàng loạt cổ phiếu nhỏ (penny) như FLC, HAG, LCG, LDG, HNG... Từ tháng 2, một dòng tiền lớn xuất hiện, tập trung vào nhóm penny, giúp giá cổ phiếu tăng mạnh. Đây là lần đầu tiên sau gần 2 năm, một dòng tiền lớn tập trung mạnh mẽ vào nhóm cổ phiếu này.

Chính vì thế, thị trường có điểm “lệch” đáng lưu ý mà trọng tâm là nhóm cổ phiếu cơ bản. Theo thống kê, nhóm cổ phiếu cơ bản tăng giá khá thấp, mức tăng khoảng 10%, thấp hơn nhiều so với nhóm cổ phiếu vốn hóa trung bình (midcap) và penny. Thực tế cho thấy, nhóm penny thường là nhóm dẫn “sóng”, luôn khởi tạo một chu kỳ tăng của thị trường trước khi dòng tiền dịch chuyển mạnh sang nhóm bluechips .

Trong báo cáo về thị trường chứng khoán quý II vừa được IVS phát hành, chúng tôi cho rằng, nhịp điều chỉnh đang diễn ra là điều cần thiết. Ngoài việc đẩy chỉ số P/E bình quân của thị trường lên mốc cao ngang hàng với khu vực thì diễn biến tăng “nóng” của nhiều cổ phiếu khiến cho lượng giao dịch ký quỹ (margin) ở mức cao. Nhịp điều chỉnh này không chỉ điều chỉnh về mặt điểm số mà còn “nắn” dòng tiền quay lại với những giá trị cốt yếu.

Nhìn vào những gì mà thị trường thể hiện trong năm 2016, không ít nhà đầu tư vẫn còn nuối tiếc khi đã không nắm giữ cổ phiếu cơ bản đủ dài. Có rất nhiều cổ phiếu đã tăng giá 2 - 3 lần như RAL, CAV, VNM... mà yếu tố quan trọng chính là hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Thị trường chuẩn bị bước vào tháng 5, một số nhà đầu tư lại bị “ám ảnh” với câu nói “Sell in May and go away” (bán trong tháng 5 và đi chơi) trên thị trường chứng khoán thế giới, đặc biệt khi chỉ số đang có diễn biến điều chỉnh. Tuy nhiên, cá nhân tôi cho rằng, tháng 5 năm nay, câu nói trên sẽ có thêm một lần nữa không còn chính xác. Năm ngoái, VN-Index đã có mức tăng khá ấn tượng trong tháng 5, tăng 4% từ mốc 595 điểm.

Tôi cho rằng, thị trường hiện tại vẫn đang có những yếu tố hỗ trợ, đặc biệt là 3 yếu tố sau.

Thứ nhất, tổng cung tiền M2 đang duy trì ở mức cao, theo ước tính đến 20/2/2017, tăng trưởng M2 vượt tăng trưởng tín dụng khoảng 65.000 tỷ đồng. Trong khi đó, tín dụng quý I/2017 tăng 2,81% so với cùng kỳ năm ngoái, là mức cao nhất trong 6 năm trở lại đây. Điều này khiến lãi suất có xu hướng hạ nhiệt sau những tháng đầu năm tạo ra nhiều sức ép. Lãi suất liên ngân hàng đã giảm mạnh, còn khoảng 4%/năm so với mức gần 5%/năm trước đó.

Thứ hai, khối nhà đầu tư nước ngoài có động thái mua ròng khá lớn. Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, khối ngoại đã mua ròng trên thị trường cổ phiếu 5.300 tỷ đồng (năm 2016, họ bán ròng gần 10.000 tỷ đồng), trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất.

Thứ ba, dòng tiền xuất hiện mạnh trong giai đoạn vừa qua cho thấy, thị trường chứng khoán đang là kênh đầu tư hiệu quả, thay thế kênh đầu tư bất động sản vốn dĩ đã tăng mạnh trong những năm vừa qua.

Mặc dù nhìn nhận sự tích cực của thị trường, nhưng chúng tôi lưu ý, đây là giai đoạn chuyển giao và nhà đầu tư cần thận trọng. Theo đó, những cổ phiếu cơ bản, có định giá hấp dẫn sẽ là điểm đến thu hút dòng tiền, trong khi những cổ phiếu đã tăng giá mạnh vừa qua mà không dựa nhiều vào giá trị của doanh nghiệp sẽ chịu áp lực giảm giá.

Tuy nhiên, tháng 5 dự báo cũng sẽ song hành với những yếu tố có phần bất lợi với thị trường. Trong quý I, huy động vốn của các ngân hàng thương mại tăng 2,43%, thấp hơn đáng kể mức tăng trưởng tín dụng gây ra sức ép về lãi suất. Trong bối cảnh lạm phát tăng, đe dọa tới mục tiêu kiểm soát ở mức 4% của Chính phủ thì việc tiếp tục mở rộng cung tiền sẽ khó khăn hơn và phải giám sát chặt chẽ hơn.

Ngoài ra, diễn biến kinh tế - chính trị trên thế giới cũng sẽ có những tác động không nhỏ. Trong đó, nhà đầu tư cần lưu ý, cuộc bầu cử Tổng thống Pháp sẽ diễn ra ngày 7/5 bởi bà Le Pen đã bước vào vòng sau. Theo đó, nếu như bà Le Pen được bầu làm Tổng thống thì nguy cơ Liên minh châu Âu (EU) tan rã tăng lên và thị trường sẽ chịu một cú sốc, bởi khả năng “Frexit” (Pháp rời khỏi EU) được nhận định là rất lớn.

Tuy nhiên, cho dù là kịch bản nào thì nhà đầu tư cũng cần có một chiến lược cụ thể và đầu tư giá trị vẫn sẽ lên ngôi so với phần còn lại.

Nguyễn Hữu Bình, Trưởng phòng Phân tích, Công ty Chứng khoán Đầu tư Việt Nam (IVS)