Bài toán khó của Fed

0:00 / 0:00
0:00
(ĐTCK) Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã mất một thời gian để nhận ra rằng lạm phát kéo dài hơn mức độ tạm thời được nhận định trước đó. Câu hỏi đặt ra là liệu chính sách tiền tệ của Fed có thể hạ cánh mềm hay không?
Fed đã quyết định tăng lãi suất thêm 0,5%/năm trong kỳ họp đầu tháng 5. Fed đã quyết định tăng lãi suất thêm 0,5%/năm trong kỳ họp đầu tháng 5.

Fed đã tăng lãi suất thêm 0,5%/năm, mức tăng lớn nhất kể từ năm 2000, nhưng thấp hơn một số dự báo cho rằng có thể tới 0,75%/năm. Đi kèm với tăng lãi suất, các quan chức Fed cũng thông báo họ sẽ mua vào 9.000 tỷ USD trái phiếu kho bạc, bắt đầu từ tháng 6.

Phản ứng của Fed đối với lạm phát nóng đã có những tác động rõ ràng: Một số thị trường nhà đất đang bùng nổ có dấu hiệu hạ nhiệt và giá cổ phiếu biến động thất thường. Những tháng sắp tới có thể có nhiều biến động đối với cả thị trường chứng khoán và nền kinh tế Mỹ khi động thái chính sách của Fed có thể làm chậm lại đà tăng của giá hàng hóa, nhưng lại khó kiềm chế tỷ lệ thất nghiệp không tăng mạnh.

Megan Greene, Trưởng nhóm Kinh tế toàn cầu tại Viện Kroll, một chi nhánh nghiên cứu của Công ty Tư vấn Kroll, nhận xét: “Nhiệm vụ mà Fed phải thực hiện để hạ cánh nhẹ nhàng là rất khó khăn”.

Donald Kohn, cựu Phó chủ tịch Fed hiện đang làm việc tại Viện Brookings cho rằng: “Fed cần thiết kế một loại suy thoái tăng trưởng nào đó, làm tăng tỷ lệ thất nghiệp nhè nhẹ để giảm bớt áp lực đối với thị trường lao động. Làm điều đó mà không gây suy thoái thực sự là... "một con đường hẹp".

Fed đã giảm lãi suất xuống gần bằng 0 vào tháng 3/2020 để hỗ trợ nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Mức lãi suất đó được duy trì cho tới tháng 3 năm nay, trước khi được tăng thêm 0,25%/năm.

Cách tiếp cận bảng cân đối kế toán của Fed đã khiến chính sách bị chỉ trích nhiều hơn. Fed đã bắt đầu mua các khoản nợ được chính phủ hậu thuẫn với số lượng lớn ngay từ đầu đại dịch để bơm vào thị trường trái phiếu. Cơ quan này đã mua trái phiếu với tốc độ 120 tỷ USD và tiếp tục mua ngay cả khi rõ ràng rằng nền kinh tế đang phục hồi nhanh chóng hơn nhiều người dự đoán và lạm phát ở mức cao.

Việc mua trái phiếu vào cuối năm 2021 và đầu năm 2022, vốn là điều mà các nhà phê bình có xu hướng tập trung vào, một phần là do ông Powell và các đồng nghiệp ban đầu không nghĩ rằng lạm phát sẽ kéo dài hơn. Họ đánh giá nó là "tạm thời", do đứt gẫy chuỗi cung ứng toàn cầu và sẽ tự biến mất.

Khi sự gián đoạn chuỗi cung ứng và tình trạng thiếu lao động kéo dài đến mùa thu, đẩy giá cả tăng trong nhiều tháng liên tục và khiến tiền lương cao hơn, các ngân hàng trung ương mới đánh giá lại.

Nhưng ngay cả sau khi họ xoay trục chính sách, phải mất thời gian để giảm bớt việc mua trái phiếu và Fed đã thực hiện các giao dịch mua cuối cùng vào tháng 3. Các quan chức muốn ngừng mua trái phiếu trước khi nâng lãi suất, điều này đã làm trì hoãn toàn bộ quá trình thắt chặt lãi suất.

Tuy vậy, nếu Fed bắt đầu rút lại hỗ trợ chính sách vào năm ngoái, có thể đã làm chậm thị trường nhà ở nhanh hơn và tạo tiền đề cho nhu cầu chậm hơn, nhưng nó sẽ không khắc phục được chuỗi cung ứng rối rắm hoặc thay đổi thực tế là nhiều người tiêu dùng có nhiều tiền mặt hơn bình thường sau nhiều lần cứu trợ của Chính phủ và nhiều tháng ở nhà trong thời kỳ đầu của đại dịch.

Điều gì xảy ra tiếp theo với lạm phát và nền kinh tế? Câu trả lời phụ thuộc một phần vào các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng trung ương: Nếu chuỗi cung ứng được sớm nối lại, các nhà máy bắt kịp sản xuất trở lại, giá ô tô, thiết bị, ghế dài và quần áo tăng có thể tự điều chỉnh, khi ấy các chính sách của Fed sẽ không cần phải hà khắc quá mức.

Nhiều nhà kinh tế dự đoán lạm phát sẽ đạt đỉnh trong những tháng tới, mặc dù không rõ sẽ mất bao lâu để nó giảm xuống từ mức 6,6% của tháng 3 cho đến mức phù hợp hơn với mức lãi suất trung bình 2% hàng năm mà Fed đặt mục tiêu theo thời gian. Liệu điều đó có thể thực hiện được nếu không có suy thoái kinh tế?

Bộ trưởng Tài chính Janet L. Yellen, cựu Chủ tịch Fed, đã tóm tắt thực trạng này từ nhiều tháng trước: “Đó không phải là điều bất khả thi với Fed, nhưng sẽ đòi hỏi kỹ năng và cả sự may mắn nữa”.

Linh Hương
Theo báo chí nước ngoài

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục