Vào ngày 9/4, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố tạm dừng tất cả các mức quan đối ứng trong thời hạn 90 ngày, ngoại trừ các mức thuế đối với Trung Quốc. Như vậy, ngày 9/7 là thời hạn tiếp theo cho các cuộc đàm phán thuế quan và các thị trường đang chờ đợi để biết Tổng thống Trump sẽ tiếp cận giai đoạn tiếp theo này như thế nào.
Theo Morgan Stanley, có ba lý do chính khiến thuế quan có thể tác động mạnh mẽ trở lại đối với các nhà đầu tư.
Thứ nhất, căng thẳng địa chính trị đã làm lu mờ cuộc chiến thương mại gần đây. Xung đột Israel-Iran trong những tuần gần đây đã thu hút rất nhiều sự chú ý của các nhà đầu tư, nhưng rủi ro từ sự kiện này dường như đang giảm dần. Biến động thị trường tiếp theo có thể sẽ là chương tiếp theo của căng thẳng thương mại.
Thứ hai, tác động của thuế quan đối với lạm phát có thể bị chậm lại. Các nhà kinh tế cảnh báo rằng, dữ liệu kinh tế Mỹ trong những tháng gần đây cho thấy lạm phát hạ nhiệt có thể không kéo dài. Morgan Stanley cho biết, đó là do tác động của thuế quan đối với giá cả có thể chậm xuất hiện, đồng thời lạm phát có khả năng tăng vào cuối mùa hè này.
Thứ ba, áp lực hiện đang đè nặng khi các thỏa thuận thương mại quan trọng đang khó khăn để đạt được mục tiêu khi chỉ còn hai tuần nữa là đến thời hạn áp thuế của Tổng thống Trump.
Trong khi đó, Tổng thống Trump đã cố gắng củng cố một thỏa thuận thương mại với Anh vào tuần trước và Liên minh châu Âu (EU) dường như đang thúc đẩy một thỏa thuận theo phong cách tương tự mặc dù các cuộc đàm phán vẫn chưa đạt được kết quả.
Theo các báo cáo, EU hiện kỳ vọng mức thuế đối ứng 10% sẽ là điểm khởi đầu cho một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và EU. Tờ FT đưa tin vào tuần trước rằng, EU đang thúc đẩy một thỏa thuận theo mô hình thỏa thuận giữa Mỹ và Anh. Trong khi đó, Tổng thống Trump đã dọa sẽ áp thuế lên tới 50% đối với hàng nhập khẩu của EU sau khi nhiều đợt tạm hoãn thuế quan hết hạn vào ngày 9/7.
Tại Canada, Thủ tướng Mark Carney đã dọa sẽ tăng thuế vào cuối tháng 7 đối với thép và nhôm nhập khẩu từ Mỹ, vài tuần sau khi Tổng thống Trump tăng thuế đối với các kim loại đó lên 50%. Tại hội nghị G7 trong tuần này, cả hai vị lãnh đạo đều bày tỏ sự lạc quan về một thỏa thuận thương mại giữa hai nước.
"Với Mỹ đang trong một số trạng thái đàm phán với khoảng 20 quốc gia, ngày càng có khả năng chính quyền sẽ gia hạn lệnh tạm dừng áp thuế đối với những quốc gia mà họ xem là đang đàm phán một cách thiện chí", Adam Farrar, nhà phân tích địa kinh tế cấp cao của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại Bloomberg Economics cho biết.
Đối với các quốc gia khác, Tổng thống Trump có kế hoạch "đơn phương thiết lập mức thuế quan trong các thỏa thuận 'chấp nhận hoặc từ bỏ'… Những gì Mỹ có ý định yêu cầu hoặc đưa ra trong các thỏa thuận này vẫn chưa rõ ràng", ông cho biết thêm.
Trong khi đó, nền kinh tế Mỹ vẫn đang tìm hiểu tác động của thuế quan. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết khi ngân hàng trung ương giữ nguyên lãi suất vào tuần trước rằng, Fed vẫn đang chờ xem tác động của thuế quan đối với giá cả. Ông cho biết, Fed cần nhiều dữ liệu hơn và nói rằng: "sự tác động của thuế quan đến lạm phát giá tiêu dùng là cả một quá trình rất không chắc chắn".
Chính sách của Fed có thể trở nên phức tạp do tác động chậm trễ của thuế quan. Tổng thống Trump đã kêu gọi Fed hạ lãi suất, nhưng nếu lạm phát bùng phát, đó sẽ là một lý do khác khiến Fed và Chủ tịch Jerome Powell tiếp tục giữ nguyên lãi suất.
Theo Morgan Stanley, các yếu tố liên quan đến chiến tranh thương mại có khả năng khiến quyết định tiếp theo của Fed trở nên cực kỳ phức tạp.
"Một số người cho rằng, sau khi CPI tháng 5 giảm nhẹ, tác động kinh tế của thuế quan có thể lành tính vì tất cả các cuộc đàm phán. Nhưng chúng tôi không đồng ý", nhà kinh tế trưởng Seth B. Carpenter cho biết.
Thuế quan thường dẫn đến lạm phát cao hơn sau khoảng thời gian từ hai đến ba tháng. Do đó, sẽ không ngạc nhiên khi dữ liệu lành mạnh hơn và Morgan Stanley dự đoán rằng, ngay cả khi Mỹ thấy tác động vào mùa hè này, sẽ rất khó để dự đoán quy mô và thời gian tác động của cuộc chiến thương mại.
"Đối với Fed, chính sự không chắc chắn này sẽ khiến việc hiểu rủi ro lạm phát và do đó quyết định cắt giảm lãi suất trở thành một thách thức", các nhà phân tích của Morgan Stanley cho biết.