Một vị lãnh đạo ngân hàng thương mại nhà nước cho biết, ngày thứ Tư (6/1), họ đã mua được 100 triệu USD đầu tiên từ PetroVietnam. Theo dự kiến tới trước ngày 13/1, họ sẽ mua thêm được ít nhất 100 triệu USD nữa từ tập đoàn này. Còn tới thời hạn chót 28/2, khoản tiền ngoại tệ họ mua được sẽ đạt khoảng 400 triệu USD.
“Chúng tôi đang dự kiến bán lại cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khoản ngoại tệ này để lấy tiền đồng”, ông cho biết.
Việc 7 tập đoàn/tổng công ty nhà nước bán lại ngoại tệ cho hệ thống ngân hàng tất yếu làm tăng nguồn cung ngoại tệ. Việc bán lại ngoại tệ cho NHNN đương nhiên sẽ mang lại cho ngân hàng một khoản tiền đồng tương ứng. Không quá nhiều, nhưng không hề ít. 100 triệu USD tương đương với khoảng hơn 1.800 tỷ đồng.
Đảo chiều
Các biến động trên thị trường liên ngân hàng có thể cho thấy nhiều điều về hệ thống ngân hàng. Những ngày cuối năm 2009, trên thị trường liên ngân hàng đã xuất hiện những khoản chào vay với lãi suất lên tới 20%. Điều này là có thật. Một số ngân hàng quy mô nhỏ gặp khó khăn trong việc vay vốn trên thị trường liên ngân hàng đã “tạm quên” mức lãi suất trần 12%/năm theo quy định của NHNN để tìm mọi cách vay vốn từ các ngân hàng khác.
Qua theo dõi của một chuyên gia ngành ngân hàng, hiện tượng này mang tính quy luật bởi vào thời điểm cuối năm, ngân hàng nào cũng muốn có càng nhiều tiền mặt càng tốt để kết toán sổ sách của năm “theo cách tốt nhất có thể”. Các ngân hàng lớn do vậy cũng đều lo giữ tiền của mình mà không muốn cho vay trên thị trường liên ngân hàng.
Từ đầu tuần này, thị trường liên ngân hàng đã lập tức đảo chiều, lãi suất giảm khá mạnh. Theo thông tin của ĐTCK, nhiều ngân hàng chào vốn trên thị trường liên ngân hàng với giá hợp lý mà không có ai vay. Lãi suất cho vay kỳ hạn 1 - 4 tuần hiện chỉ còn xoay quanh mức 11%.
Khó dự đoán
Có thể nói hiện nay hệ thống ngân hàng đã dễ thở hơn rất nhiều. NHNN tiếp tục tăng cường bơm vốn qua thị trường mở (OMO). Từ đầu tuần này, mỗi ngày NHNN đều bơm ra khoảng 7.000 - 11.000 tỷ đồng. Con số này thực ra có thể tăng cao hơn tuỳ thuộc vào khối lượng giấy tờ có giá của các ngân hàng.
“Về khối lượng tiền bơm qua kênh thị trường mở, NHNN hầu như không còn giới hạn”, một vị lãnh đạo ngân hàng cổ phần cho biết. Tuy nhiên, như thường lệ, thời hạn cho vay vốn qua nghiệp vụ OMO vẫn chỉ tối đa là 2 tuần.
Ngoài kênh thị trường mở, hệ thống ngân hàng vẫn có thể trông chờ vào một nguồn vốn khác. Như đã đề cập ở đầu bài, việc có thêm ngoại tệ từ các tập đoàn/tổng công ty lớn sẽ có thể đổi lại cho hệ thống ngân hàng những khoản tiền đồng tương ứng.
Hồi tháng 12/2009, NHNN đã từng công bố số liệu tiền gửi ngoại tệ của các tổ chức này tại hệ thống ngân hàng lên tới 1,9 tỷ USD.
Trên thực tế, trong khi tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng được đảm bảo đúng như cam kết của NHNN hồi tháng 12, hiện nay các ngân hàng vẫn đang phải tìm mọi cách để có thể tăng cường huy động nguồn tiền từ dân cư và doanh nghiệp.
“Huy động vốn từ dân cư vẫn tăng nhưng khá chậm”, một vị lãnh đạo ngân hàng thương mại cổ phần cho biết.
Theo phân tích của một lãnh đạo ngân hàng thương mại nhà nước, thời gian trước dịp Tết Nguyên đán, nhu cầu thanh toán của doanh nghiệp luôn tăng vọt. Như mọi năm, đây luôn là thời điểm hệ thống ngân hàng khó đoán nhất. “Do vậy, nguồn vốn huy động từ dân cư và doanh nghiệp là rất quan trọng. Mức lãi suất trần hiện nay là 12%/năm, có lẽ là chưa đủ hấp dẫn”.
Dù tới thời điểm này, NHNN vẫn chưa phát đi “tín hiệu” nào về việc điều chỉnh lãi suất cơ bản trong tháng 2/2010 nhưng trên thị trường, các chuyên gia ngân hàng đang dự đoán một kịch bản tăng lãi suất cơ bản.
