Trong những tuần gần đây, thế giới đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt đất hiếm do lệnh hạn chế của Trung Quốc. Các nhà sản xuất ô tô trên khắp Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đức đã bị ảnh hưởng.
Để ứng phó, các quan chức Ấn Độ đang đánh giá cách mà công ty quốc doanh của Ấn Độ là Indian Rare Earths (IREL) có thể được sử dụng để tăng sản lượng REE.
Báo cáo được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ Piyush Goyal gọi động thái tạm dừng xuất khẩu các nguyên tố đất hiếm của Trung Quốc là "lời cảnh tỉnh" cho thế giới và là cơ hội để Ấn Độ cung cấp một giải pháp thay thế.
Geoffrey Pyatt, Giám đốc điều hành cấp cao về khoáng sản quan trọng tại McLarty Associates và cựu trợ lý ngoại trưởng Mỹ về tài nguyên năng lượng cũng đồng tình với tuyên bố của Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ.
"Đây vừa là lời cảnh tỉnh vừa là cơ hội để chúng ta tăng cường hợp tác giữa Mỹ và Ấn Độ về một vấn đề quan trọng đối với khả năng cạnh tranh kinh tế trong tương lai", ông cho biết.
Sự thống trị của Trung Quốc về đất hiếm
Trung Quốc gần đây đã ra tín hiệu về kế hoạch nới lỏng hạn chế xuất khẩu đất hiếm và Tổng thống Donald Trump đã nói rằng, thỏa thuận thương mại với Trung Quốc bao gồm một nghị quyết về đất hiếm đã hoàn tất. Tuy nhiên, việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu đất hiếm không phải là chính sách mới, những hạn chế dần dần đối với hoạt động xuất khẩu đã diễn ra trong hai năm qua.
Tình trạng thiếu hụt đất hiếm gần đây đã làm nổi bật thêm vị thế thống trị của Trung Quốc. Nước này sản xuất khoảng 60% nguồn cung của thế giới và xử lý gần 90%, bao gồm cả vật liệu nhập khẩu từ các quốc gia khác.
Điều đó mang lại cho Trung Quốc đòn bẩy đáng kể đối với nguồn cung cấp khoáng sản quan trọng cho nhiều công nghệ hiện đại, bao gồm robot, năng lượng sạch, pin và thiết bị quân sự.
Tiềm năng của Ấn Độ
Đất hiếm không phải là khoáng sản hiếm trong tự nhiên. Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ, Trung Quốc có trữ lượng REE lớn nhất là 44 triệu tấn, Ấn Độ cũng có một lượng đáng kể là 6,9 triệu tấn. Như vậy, Ấn Độ có trữ lượng lớn thứ ba thế giới sau Brazil và Trung Quốc.
Theo báo cáo gần đây của EY, Ấn Độ cũng có gần 35% trữ lượng khoáng sản cát và bãi biển trên thế giới, đây là nguồn cung cấp đất hiếm quan trọng đáng kể.
Với trữ lượng đáng kể đó, Ấn Độ "sẵn sàng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu đa dạng hơn", Gracelin Baskaran, Giám đốc Chương trình An ninh Khoáng sản Quan trọng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho biết.
Tuy nhiên, để có thể sử dụng được trữ lượng đất hiếm, các quốc gia cần có khả năng khai thác và chiết xuất nguyên liệu thô, cũng như năng lực và công nghệ để xử lý và tinh chế chúng.
“Cho đến nay, Ấn Độ vẫn thiếu công nghệ tách và tinh chế tiên tiến, đặc biệt là so với Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản”, Abhijit Kulkarni, đối tác tại EY Parthenon cho biết và lưu ý rằng, Ấn Độ chỉ đóng góp chưa đến 1% sản lượng REE toàn cầu cho đến nay.
Ông cho biết thêm, những thách thức khác mà Ấn Độ phải đối mặt là thiếu chuyên môn kỹ thuật chuyên sâu trong khai thác và tinh chế REE cũng như thiếu cơ sở hạ tầng ở các khu vực khai thác của Ấn Độ.
Là một phần trong nỗ lực thay đổi điều đó, Ấn Độ đã khởi động Sứ mệnh Khoáng sản quan trọng quốc gia vào năm 2025. Sáng kiến này nhằm mục đích phát triển một khuôn khổ hiệu quả để tự lực về REE trước những hạn chế của Trung Quốc và các mối đe dọa khác đối với chuỗi cung ứng tập trung về mặt địa lý.
Các nguồn tin cho biết, chính phủ Ấn Độ cũng đang cân nhắc hợp tác giữa khu vực tư nhân với IREL. Trong số các lựa chọn đang được cân nhắc có các chương trình khuyến khích của chính phủ và trợ cấp vốn nhằm khuyến khích khai thác và tinh chế tại địa phương.
Theo ông Kulkarni, việc thiếu sự tham gia của khu vực tư nhân vào lĩnh vực REE của Ấn Độ nói riêng đã kìm hãm sự đổi mới và khả năng mở rộng quy mô. Tuy nhiên, nhu cầu trong nước đang bùng nổ trên khắp các lĩnh vực công nghệ bao gồm xe điện, điện tử và quốc phòng đang có lợi cho Ấn Độ.
"Yếu tố kép này khiến Ấn Độ vừa là nhà cung cấp vừa là người tiêu dùng tiềm năng, khuyến khích chính phủ và ngành công nghiệp đầu tư vào việc xây dựng năng lực trong nước", ông cho biết.
Ấn Độ hiện đang trong quá trình hoàn thiện một số dự án REE trong nước, bao gồm một nhà máy nam châm đất hiếm IREL.
Theo ông Baskaran: "Ấn Độ sẽ không thể thay thế vị thế của Trung Quốc trên thị trường, nhưng chắc chắn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn đất hiếm mới".
Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Piyush Goyal cho biết, Ấn Độ cũng đang tìm kiếm các nguồn REE thay thế bên ngoài Trung Quốc.