Tính từ tháng 8/2020 đến hết tháng 3, đã có 2,54 tỷ USD giá trị hàng giày dép xuất khẩu sang EU được hưởng ưu đãi thuế quan theo EVFTA.
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), Hiệp đinh Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực từ 1/8/2020 đã mở cơ hội cho nhiều ngành hàng của nước ta tăng xuất khẩu và tận dụng ưu đãi thuế quan. Trong đó, ngành giày dép đang được đánh giá là một trong những mặt hàng tận dụng tốt ưu đãi thuế quan trong EVFTA bằng việc đáp ứng quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa tương ứng trong Hiệp định.
Số liệu thống kê ghi nhận, quý I năm 2021, tỷ lệ mặt hàng giày dép xuất khẩu sang thị trường EU có sử dụng C/O mẫu EUR.1 theo Hiệp định EVFTA là 98,98%, trị giá 1,17 tỷ USD. Còn tính từ thời điểm EVFTA có hiệu lực đến hết tháng 3/2021, tổng giá trị giày dép xuất khẩu được ưu đãi là 2,54 tỷ USD.
Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp và Ý là các thị trường xuất khẩu có kim ngạch cấp C/O ưu đãi đối với mặt hàng da giày cao nhất trong khối EU. Trong đó, Bỉ và Đức là hai thị trường có kim ngạch cấp C/O mẫu EUR.1 lớn nhất, lần lượt đạt 380 triệu USD và 207,4 triệu USD, chiếm tỷ trọng 32,4% và 17,7% trong tổng trị giá C/O cấp cho hàng da giày xuất khẩu sang thị trường EU trong quý 1.
100% các dòng hàng giày dép được cắt giảm thuế quan về 0% với lộ trình tối đa 7 năm. Trong đó, các mặt hàng giày dép thuộc HS 64.01, 64.02, 64.03, 64.05, 64.06 về cơ bản được cắt giảm về 0% ngay khi EVFTA có hiệu lực (ngoại trừ một số ít dòng cắt giảm trong 3 hoặc 5 năm ở HS 64.04 và 64.05); mặt hàng thuộc HS 64.03 có lộ trình cắt giảm dài hơn từ 3 đến 7 năm.
Điều này giúp doanh nghiệp xuất khẩu da giày có thể hưởng mức thuế suất 0% (có lợi hơn so với GSP) ngay từ thời điểm EVFTA có hiệu lực.
Xuất khẩu giày dép các loại của Việt Nam sang thị trường EU dần hồi phục trở lại. So với trước thời điểm đại dịch Covid-19 xảy ra, xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang thị trường EU đã có sự tăng trưởng vượt bậc. Quý I/2021, xuất khẩu giày dép sang EU tăng 19,2% so với cùng kỳ năm 2020; trong khi đó tại cùng thời điểm quý I/2020 chỉ tăng 0,1% và quý I/2019 tăng 11,9%.
Kể từ tháng 8/2020 đến tháng 3/2021 đã có 6 tháng xuất khẩu giày dép các loại của Việt Nam sang EU tăng (ngoại trừ tháng 02/2021, xuất khẩu giày dép các loại sang EU giảm do nghỉ Tết Nguyên đán). Xuất khẩu sang nhiều thị trường tăng 2 con số: Bỉ tăng 37,0%, Hà Lan tăng 23,4%; Italia tăng 14,3%, Tây Ban Nha tăng 39,2%, Cộng hòa Séc tăng 36,5%, Thụy Điển tăng 30,8%...
Da giày là mặt hàng xuất khẩu chủ lực số một của Việt Nam sang thị trường EU với kim ngạch xuất khẩu toàn ngành năm 2019 đạt 6,2 tỷ USD, trong đó xuất khẩu giày dép đạt 5 tỷ USD, xuất khẩu mặt hàng túi xách, ví, vali, mũ, ô, dù đạt 1,1 tỷ USD. Năm 2020, do tác động của dịch Covid-19 khiến xuất khẩu giày dép sụt giảm còn 4,183 tỷ USD.
Thuế suất thuế nhập khẩu đối với giày dép vào thị trường EU tương đối cao, từ 5 - 17%; đối với vali, túi xách là từ 2 - 9,7%. Do vậy, da giày được đánh giá là một trong những ngành hàng hưởng lợi lớn từ Hiệp định EVFTA khi EU cam kết xóa bỏ thuế quan 100% đối với các mặt hàng giày dép của Việt Nam, với lộ trình dài nhất là 7 năm.
Tác động dễ thấy nhất là mức thuế của giày thể thao về mức 0% ngay khi EVFTA có hiệu lực. Nhờ đó, mặt hàng này đã tận dụng rất tốt ưu đãi khi kim ngạch xuất khẩu giày thể thao sang EU tăng mạnh và là chủng loại được xuất khẩu nhiều nhất sang EU.
Cụ thể, xuất khẩu chủng loại giày thể thao, giày tennis, giày bóng rổ, giày thể dục, giày tập và những thứ tương tự, với đế ngoài bằng cao su hoặc nhựa và mũ giày bằng vật liệu dệt (HS 640411) sang EU trong quý I/2021 đạt 370,48 triệu USD (chiếm 34,1% tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép sang EU), tăng 31,2% so với cùng kỳ năm 2020.
